मित्रांनो ह्रदयविकार (Heart Disease) हा आजकाल झपाट्याने वाढणारा आजार बनत चालला आहे. ज्याचा परिणाम जगभरातील लोकांना होत आहे. अस्वास्थ्यकर अन्न, खराब झोपेची पद्धत आणि धकाधकीचे जीवन यामुळे लोकांमध्ये हृदयविकाराचा धोका वाढत आहे. त्याची वेळीच काळजी घेतली नाही तर तो खूप गंभीर स्वरूप धारण करू शकतो. कोरोनरी धमनी रोगाची लक्षणे पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये भिन्न असू शकतात. उदाहरणार्थ, पुरुषांना छातीत दुखण्याची शक्यता जास्त असते. स्त्रियांना छातीत अस्वस्थता तसेच इतर लक्षणे जसे की श्वास लागणे, मळमळ आणि अत्यंत थकवा येण्याची शक्यता असते. या पोस्टमध्ये आपण कॅल्शियम स्कोअर चाचणी हृदयरोग्यांसाठी कशी फायदेशीर ठरू शकते हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करू.
कॅल्शियम स्कोअर चाचणी म्हणजे काय? हृदयरोग्यांसाठी ते महत्त्वाचे का आहे? |What is calcium score test? Why is it important for heart patients?
कॅल्शियम स्कोअर चाचणी म्हणजे काय? |What is coronary calcium scan in marathi
कॅल्शियम स्कोअर चाचणीला कोरोनरी आर्टरी कॅल्शियम (CAC) स्कोअरिंग किंवा कोरोनरी कॅल्शियम स्कॅन (coronary calcium scan) असेही म्हणतात. हे एक नॉन-इनवेसिव्ह इमेजिंग तंत्र आहे ज्याचा वापर कोरोनरी धमन्यांमध्ये कॅल्शियमच्या साठ्याची उपस्थिती आणि व्याप्तीचे मूल्यांकन करण्यासाठी केला जातो. या ठेवीला कॅल्सिफिकेशन म्हणतात. हे एथेरोस्क्लेरोसिसचे लक्षण आहे. जे धमनीच्या भिंतींमध्ये प्लेक तयार करते.
कॅल्शियम स्कोअर चाचणी कशी कार्य करते?
कॅल्शियम स्कोअर चाचणी दरम्यान हृदयाच्या प्रतिमा पाहण्यासाठी एक विशेष सीटी स्कॅन केला जातो. चाचणी कोरोनरी धमन्यांमध्ये उपस्थित कॅल्शियमचे प्रमाण मोजते आणि कॅल्शियमच्या प्रमाणात आणि घनतेच्या आधारावर कॅल्शियम स्कोअरची गणना करते. स्कोरिंग सिस्टम वापरून स्कोअर मोजला जातो. ज्याला सामान्यतः एग्जेस्टन स्कोअर किंवा व्हॉल्यूम स्कोअर म्हणतात.
शून्य कॅल्शियम स्कोअर म्हणजे त्या व्यक्तीला कॅल्शियमचा अडथळा नाही. कॅल्शियम स्कोअर शून्य ते शंभर (0-100) म्हणजे ब्लॉकेजची सौम्य शक्यता असते. शंभर ते चारशे (100-400) स्कोअर म्हणजे ब्लॉकेजची मध्यम शक्यता आहे आणि चारशे (400) पेक्षा जास्त स्कोअर म्हणजे ब्लॉकेजची उच्च शक्यता. यासोबतच कॅल्शियम स्कोअर टेस्टमुळे हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक सारखे आजार कमी होण्यास मदत होते. उच्च कॅल्शियम स्कोअर असलेल्या रुग्णांना जीवनशैलीत बदल वैद्यकीय उपचारांची आवश्यकता असते.
कॅल्सिफिकेशन कसे मोजायचे?
कॅल्शियम स्कोअर चाचणी मोजण्यासाठी, धूम्रपान सोडणे, हृदय-निरोगी आहार स्वीकारणे, शारीरिक क्रियाकलाप वाढवणे, तणावाचे व्यवस्थापन करणे आणि उच्च रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल पातळी यांसारख्या इतर जोखीम घटकांवर नियंत्रण ठेवण्याची शिफारस केली जाते.
हे सुध्दा वाचा:– टोमॅटो खाण्याचे फायदे तुम्हाला माहित आहे का?
हृदयरोग्यांसाठी कॅल्शियम स्कोअर चाचणी किती महत्त्वाची आहे?
- कोरोनरी आर्टरी डिसीज (सीएडी) ची लवकर ओळख: या चाचणीद्वारे, कोरोनरी धमन्यांमध्ये कॅल्सीफिकेशन होण्याची शक्यता आहे की नाही हे वेळेत शोधले जाऊ शकते.
- याशिवाय कॅल्सिफिकेशनचे प्रमाणही शोधता येते. सुरुवातीच्या टप्प्यावर कॅल्सीफिकेशन ओळखून, हृदयविकाराचा धोका असलेल्या व्यक्तीची स्थिती सुधारली जाऊ शकते.
- जोखीम स्तरीकरण: कॅल्शियम स्कोअर चाचणीच्या मदतीने, हृदयविकाराचा झटका किंवा एनजाइना यांसारख्या भविष्यातील हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी घटनांच्या जोखमीचा अंदाज लावला जाऊ शकतो.
Note 1- यासंबंधीची अधिक माहितीसाठी तुम्ही संबंधित डॉक्टरशी चर्चा करू शकता व संपूर्ण माहिती जाणून घेऊ शकता.
Note 2 – आरोग्यविषयक पोस्टमध्ये दिलेली माहिती प्राथमिक स्वरूपाची आहे. या माहितीचा उपयोग करण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला नक्की घ्या.
