मित्रांनो वर्कआऊट (workout) करताना काही वेळात थकलात? काही अंतर पळताच तुम्ही धीर गमवाल आणि धापा टाकू लागलात? जास्त काळ सामान्य शारीरिक काम करू शकत नाही? या सर्वांचे उत्तर होय असेल तर समजा स्टॅमिना कमकुवत होत आहे. ही सर्व स्टॅमिना कमी असल्याची लक्षणे मानली जातात. स्टॅमिना कमतरता असताना घाबरून जाण्याची गरज नाही, तर जागरूक राहून आवश्यक पावले उचलण्याची गरज आहे. या पोस्ट मध्ये आपण स्टॅमिना कसा वाढवायचा (How To Increase Stamina in Marathi) याबद्दल सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत.
स्टॅमिना कसा वाढवायचा? व्यायाम, आहार आणि इतर उपाय | How To Increase Stamina in Marathi
स्टॅमिना म्हणजे काय? | What is stamina in Marathi
स्टॅमिना (Stamina) म्हणजे कोणतेही काम दीर्घकाळ न थकता करण्याची शारीरिक क्षमता. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, थकवा न येता दीर्घकाळ शारीरिक हालचाली करण्याची आणि तणाव किंवा आजार सहन करण्याची उर्जा आणि ताकद आहे.
स्टॅमिना क्षमता वाढवण्याच्या उपाय आणि पद्धती काय आहे? | Methods of increasing Stamina in Marathi
मित्रांनो स्टॅमिना वाढवण्याचे अनेक उपाय आहेत, त्यापैकी काही सोप्या आणि प्रभावी उपायांबद्दल आज आपण जाणून घेणार आहोत. त्यांचा अवलंब करून प्रत्येकजण आपला स्टॅमिना वाढवू शकतो.
- कॅफिनचे सेवन
आज जगभरातील लोक विविध पेये आणि खाद्यपदार्थांमधून कॅफिनचे सेवन करत आहेत. कॅफिनमुळे, शरीरातील लिपिड्स तोडण्याची लिपोलिसिस प्रक्रिया होते. यामुळे शरीरातील ऊर्जा वाढू शकते. यासोबतच शरीराला एर्गोजेनिक म्हणजेच कॅफिनपासून शरीराची कार्य क्षमता वाढवण्याचा फायदाही होतो. संशोधनात असे दिसून आले आहे की सुमारे 6 मिलिग्राम कॅफिनमुळे स्टॅमिना क्षमता सुधारते.
- नियमित व्यायाम करा
दररोज असे काही व्यायाम करून शरीराचा स्टॅमिना वाढवता येतो.
- सहनशक्ती: काही शारीरिक क्रिया अशा असतात की त्या व्यक्तीची सहनशक्ती वाढवतात. यामध्ये वेगवान चालणे, पोहणे, जॉगिंग आणि नृत्य इत्यादींचा समावेश आहे. यामुळे श्वासोच्छवास आणि हृदय गती सुधारते. तसेच, फुफ्फुस अधिक चांगले कार्य करण्यास सक्षम आहेत.
- स्ट्रेंथ : स्ट्रेंथ एक्सरसाइजमुळे शरीरातील स्नायू मजबूत होतात. यामुळे व्यक्तीचा स्टॅमिनाही वाढू शकतो. या व्यायामांमध्ये वेट लिफ्टिंग, पुल अप आणि पुश अप यांचा समावेश होतो.
- संतुलन: अशा व्यायामामुळे संतुलन निर्माण होण्यास मदत होते. शरीराच्या खालच्या व्यायामाने संतुलन सुधारता येते. संतुलित व्यायामामध्ये एका पायावर उभे राहणे आणि टाच ते पायापर्यंत चालणे यांचा समावेश होतो.
- लवचिकता: हा व्यायाम स्नायूंना ताणून त्यांच्यात लवचिकता आणण्यास मदत करतो. यासाठी तुम्ही स्विमिंग, थाई स्ट्रेच, एंकल स्ट्रेच करू शकता.
- ध्यान आणि योग
स्टॅमिना क्षमता वाढवण्याच्या उपायांमध्ये ध्यान आणि योगाचाही समावेश केला जाऊ शकतो. एनसीबीआय (नॅशनल सेंटर फॉर इन्फॉर्मेशन) च्या वेबसाइटवर प्रकाशित केलेल्या संशोधनानुसार, ध्यान आणि योगाचा नियमित सराव स्टॅमिना सुधारण्यास मदत करू शकतो. स्टॅमिना क्षमता वाढवण्यासाठी तुम्ही नौकासन, हनुमानासन योग, बालासन, कोनासन आणि सेतुबंधासन करू शकता.
- संगीत ऐका
स्टॅमिना वाढवण्यात संगीत (music) महत्त्वाची भूमिका बजावते. NCBI वेबसाइटवर प्रसिद्ध झालेल्या वैद्यकीय संशोधनानुसार, संगीतामुळे व्यायामाचा कालावधी आणि शरीराची कार्यक्षमता वाढू शकते. अशा परिस्थितीत स्टॅमिना वाढवण्यासाठी संगीताचा वापर केला जाऊ शकतो.
- अश्वगंधा
स्टॅमिना वाढवण्यासाठी घरगुती उपायांमध्ये अश्वगंधाचाही समावेश केला जाऊ शकतो. एका वैज्ञानिक संशोधनानुसार, अश्वगंधा हे हर्बल सप्लिमेंट आहे जे स्टॅमिना सुधारू शकते. वास्तविक, हे शरीरातील ऊर्जेचे प्रमाण वाढविण्याचे कार्य करते, ज्यामुळे शरीराला दीर्घकाळ कार्य करण्यास मदत होते. अश्वगंधा घेण्यापूर्वी फक्त डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
- धूम्रपान सोडा
धूम्रपान केल्याने निकोटीन आणि कार्बन मोनोऑक्साइड शरीरात प्रवेश करू शकतात. यामुळे रक्तवाहिन्या अरुंद होऊ शकतात. अरुंद धमन्या हृदय, स्नायू आणि शरीराच्या इतर अवयवांमध्ये रक्त प्रवाह कमी करतात, ज्यामुळे व्यायाम कठीण होतो.
जेव्हा कोणी धूम्रपान करतो तेव्हा शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी हृदयाला अतिरिक्त काम करावे लागते. याव्यतिरिक्त, धूम्रपान आणि सिगारेटच्या धुरात उपस्थित असलेल्या टारमुळे फुफ्फुसाची क्षमता खराब होते. तसेच, धूम्रपान केल्याने कफ तयार होतो, जो फुफ्फुसांसाठी चांगला नाही. या सर्व कारणांचा सहनशक्तीवर नकारात्मक परिणाम होतो.
- दारूपासून दूर राहा
अल्कोहोल घेतल्याने स्टॅमिना वर नकारात्मक परिणाम दिसून येतो. त्याच्या वापरामुळे ऊर्जा कमी होऊ शकते, ज्याचा स्टॅमिना क्षमतावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. NCBI वर प्रकाशित झालेल्या वैद्यकीय संशोधनानुसार, अल्कोहोलचे जास्त सेवन केल्याने रक्त प्रवाह आणि प्रथिने शोषून घेण्यावर देखील हानिकारक परिणाम होऊ शकतात. या कारणांमुळे असे म्हणता येईल की दारू पिल्याने सहनशक्ती कमी होते.
- प्रथिनेयुक्त आहार
स्टॅमिना वाढवण्यासाठी घरगुती उपाय म्हणून प्रथिनेयुक्त पदार्थांचे सेवन केले जाऊ शकते. मांसपेशी बांधणी, वाढ आणि ताकद यासाठी अन्नातील प्रथिने महत्त्वाची असतात. वास्तविक, प्रथिने हळूहळू पचतात आणि शरीराला भरपूर ऊर्जा आणि तग धरण्याची क्षमता देते. या कारणास्तव, प्रथिनेयुक्त अन्न खाऊन एखादी व्यक्ती दिवसभर सक्रिय वाटू शकते.
हे सुध्दा वाचा:– H3N2 विषाणू बद्दल ‘या’ गोष्टी तुम्हाला माहित आहे का?
स्टॅमिना वाढवण्यासाठी काय खावे? | Diet to increase stamina in Marathi
स्टॅमिना क्षमता वाढवण्याचा मार्ग म्हणजे केवळ व्यायामच नाही तर शरीराला पुरेसे पोषण देणे देखील समाविष्ट आहे. वास्तविक, शरीराला भरपूर ऊर्जा देण्याबरोबरच स्टॅमिना क्षमता वाढवण्यासाठी पौष्टिक पदार्थ आवश्यक असतात. स्टॅमिनासाठी कोणते पदार्थ खाल्ले जाऊ शकतात ते खालील प्रमाणे जाणून घेऊया.
- प्रथिने: ब्रोकोली, पालक, मशरूम, फ्लॉवर, काळे, वॉटरक्रेस, मटार, ओट्स, बीन्स, भोपळ्याच्या बिया, बदाम, तांदूळ, सूर्यफूल बिया, गव्हाची भाकरी, तीळ, शेंगदाणे, काजू इ.
- कॅल्शियम: दूध, काळे, टोफू, तीळ, चिया बिया, किडनी बीन्स आणि बदाम.
- लोह: पालक, शतावरी, स्विस चार्ड, ब्रोकोली, टोफू, मसूर, भोपळ्याच्या बिया, तीळ आणि सोयाबीन.
या सर्वांव्यतिरिक्त, ताजी फळे आणि भाज्या, तपकिरी तांदूळ, फॅट-फ्री किंवा कमी चरबीयुक्त दूध आणि चीज देखील सहनशक्ती वाढवण्यासाठी सेवन केले जाऊ शकते.
Note – आरोग्यविषयक पोस्टमध्ये दिलेली माहिती प्राथमिक स्वरूपाची आहे. या माहितीचा उपयोग करण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला नक्की घ्या.
