मित्रांनो मुलांच्या चांगल्या शिक्षणासाठी आणि त्यांच्या सर्वांगीण विकासासाठी योग्य शाळा निवडणे हे पालकांसाठी अवघड काम आहे. बाजारात अनेक पर्याय उपलब्ध असल्याने, विद्यार्थ्यांसाठी योग्य पर्याय निवडणे गरजेचे आहे. विशेषत: जेव्हा मुलांचे भवितव्य सुधारू शकतील अशा शाळांमध्ये त्यांच्या मुलांना दाखल करण्याच्या बाबतीत पालक गोंधळून जातात. असाच एक संभ्रम आहे तो कोर्स कोणत्या प्रकारापासून सुरू करायचा. शिक्षण क्षेत्रात भरपूर पर्याय उपलब्ध आहेत, पण तुमच्या ध्येय आणि महत्त्वाकांक्षेला साजेसा पर्याय निवडणे महत्त्वाचे आहे.
शिकण्याचे तंत्र आणि शिकवण्याच्या पद्धतीतील नवं नवीन व्यावहारिक अनुभवावर आधारित त्यांच्या मुलांसाठी CBSE अभ्यासक्रम आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (IB) अभ्यासक्रम यांच्यातील निवड करण्यात पालक अनेकदा अडकलेले असतात. तुमचाही CBSE बोर्ड आणि IB बोर्डाबाबत कोणत्याही प्रकारचा गोंधळ असेल, तर आज आपण याबद्दल सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत.
सीबीएसई बोर्ड आणि आयबी बोर्ड यांच्यात नेमकं फरक काय आहे? कोणते चांगले आहे? या संबंधित सर्व माहिती जाणून घ्या |What is the difference between cbse and ib board in marathi
सीबीएसई बोर्ड (CBSE Board)
केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (CBSE) हे राष्ट्रीय स्तरावरील शिक्षण मंडळ आहे. जे भारत सरकारद्वारे नियंत्रित आणि व्यवस्थापित केले जाते. याची स्थापना 1929 साली झाली. ही शिक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत स्वायत्त संस्था आहे. CBSE अभ्यासक्रम सार्वजनिक आणि खाजगी दोन्ही शाळांमध्ये पाळला जातो. त्याचे मुख्यालय नवी दिल्ली येथे आहे. सीबीएसई अभ्यासक्रम 2 टप्प्यात विभागलेला आहे.
- प्राथमिक टप्पा (Primary stage)
- दुय्यम टप्पा (Secondary stage)
- उच्च माध्यमिक टप्पा (High secondary stage)
आयबी बोर्ड (IB Board)
आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (IB) चे मुख्यालय जिनेव्हा, स्वित्झर्लंड येथे आहे आणि त्याची स्थापना सन 1968 मध्ये झाली. ही एक ना-नफा संस्था (Non profit organisation) आहे जी सांस्कृतिक आणि भौगोलिक विविधतेचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या प्रशासक मंडळाद्वारे शासित आहे. IB अभ्यासक्रम 4 कार्यक्रमांमध्ये विभागलेला आहे:
- 3-12 वयोगटातील मुलांसाठी प्राथमिक वर्ष कार्यक्रम
- 11-16 वयोगटातील विद्यार्थ्यांसाठी मध्यम वर्षांचा कार्यक्रम
- 16-19 वयोगटातील विद्यार्थ्यांसाठी डिप्लोमा कार्यक्रम
- 6-19 वयोगटातील विद्यार्थ्यांसाठी करिअर-संबंधित कार्यक्रम
CBSE बोर्ड आणि IB बोर्ड मधील फरक काय आहे?
- CBSE शाळा सार्वजनिक शाळा आणि खाजगी संलग्न शाळा या दोन्ही स्वरूपात देशभर पसरलेल्या आहेत. सीबीएसईने 26 देशांमध्ये सुमारे 240 शाळाही स्थापन केल्या आहेत. भारतात 210 IB वर्ल्ड स्कूल आहेत. ज्यांची संख्या नवी दिल्ली, मुंबई, कोलकाता, बंगलोर आणि चेन्नई येथे आहे. CBSE बोर्डाच्या बहुतांश शाळांमध्ये इंग्रजी हे शिक्षणाचे माध्यम म्हणून वापरले जाते.
- काही संलग्न शाळांमध्येही हिंदीचा वापर केला जातो. NEP 2020 बहुभाषिक शिक्षण प्रदान करण्याचा एक भाग म्हणून प्रादेशिक भाषांच्या वापरास प्रोत्साहन देते. शिक्षण मंत्रालयाने अधिकाऱ्यांना 22 भाषांमध्ये पाठ्यपुस्तके प्रकाशित करण्याचे निर्देश दिले आहेत.
- CBSE बोर्ड सर्वसमावेशक अभ्यासक्रम मूल्यमापन पद्धती वापरते, जे शैक्षणिक, कला, संगीत आणि इतर सांस्कृतिक क्रियाकलापांसारख्या विविध मापदंडांवर आधारित विद्यार्थ्यांच्या विकासाचे सतत मूल्यांकन करते. शैक्षणिक वर्षाच्या शेवटी बोर्डाकडून परीक्षाही घेतल्या जातात.
हे सुध्दा वाचा:- विकास गट अधिकाऱ्याची सरकारी नोकरीसाठी निवड कशी होते? जाणून घ्या प्रक्रिया
- विद्यार्थ्याचे मूल्यांकन करण्यासाठी IB बाह्य आणि अंतर्गत दोन्ही मुल्यांकन वापरते. बाह्य मूल्यमापनामध्ये परीक्षांचा समावेश होतो आणि बहुतेक अभ्यासक्रमांसाठी अंतर्गत मूल्यांकनामध्ये शिक्षकांच्या नेतृत्वाखालील कार्ये समाविष्ट असतात जसे की भाषांमध्ये तोंडी कार्य, भूगोलातील फील्डवर्क, विज्ञानातील प्रयोगशाळेतील कार्य, गणितातील अन्वेषण आणि कलात्मक कामगिरी.
- CBSE अभ्यासक्रमाचा उद्देश तथ्यांचे निष्क्रीय संपादन करून रॉट लर्निंगला प्रतिबंध करणे आणि मुलांचा सक्रिय सहभाग असलेल्या सर्जनशील, अनुभवात्मक, सहकारी आणि सहयोगी शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करणे हे आहे. IB अभ्यासक्रम जागतिक संदर्भांमध्ये कार्य करतो, विद्यार्थ्यांना विविध भाषा आणि संस्कृती समजण्यास, महत्त्वाची सामग्री शोधण्यात आणि कठोर आंतरराष्ट्रीय मानकांची पूर्तता करणारी शिस्तबद्ध आणि आंतरविद्याशाखीय समज विकसित करण्यात मदत करतो.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
