मित्रांनो इंटरनेटच्या वापरामुळे अनेक गोष्टी पूर्वीपेक्षा सोप्या झाल्या आहेत. प्रश्न कोणताही असो प्रत्येक प्रश्नाचे उत्तर युजर्सच्या इंटरनेट उपकरणामध्ये उपलब्ध आहे. स्मार्टफोनमध्ये असलेले सर्च इंजिन हे प्रत्येक इतर युजर्सच्या दैनंदिन जीवनातील महत्त्वाचा भाग आहे. तुम्ही कधी विचार केला आहे का की, सर्च इंजिन म्हणजे काय? ते कसे काम करते? पहिले सर्च इंजिन कधी आले (search engine history) आणि त्याची गरज का आहे. या पोस्टमध्ये आपण शोध इंजिनशी संबंधित सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत.
सर्च इंजिन म्हणजे काय? इंटरनेटसाठी त्याची गरज का आहे? ते कसे कार्य करते? चला तर जाणून घेऊया संपूर्ण माहिती |What is search engine history first search engine users
शोध इंजिन म्हणजे काय?
- सर्व प्रथम शोध इंजिन म्हणजे काय हे समजून घेण्याचा प्रयत्न करूया. सोप्या भाषेत समजून घेऊया. शोध इंजिन ही एक सॉफ्टवेअर प्रणाली आहे जी वर्ल्ड वाइड वेबवरील वेब पृष्ठांवर प्रवेश करण्यासाठी एक माध्यम बनते. सर्च इंजिनवर कीवर्ड टाइप करण्यासोबतच त्या कीवर्डशी संबंधित सर्व वेब पेजेसची यादी युजर्सच्या डिव्हाइस स्क्रीनवर दिसते.
- इंटरनेटवर उपलब्ध असलेल्या अनेक माहितीपैकी कोणत्याही वेळी युजर्सच्या गरजेनुसार या माहितीमधून केवळ उपयुक्त माहिती प्रदान करण्यात शोध इंजिन महत्त्वाची भूमिका बजावते.
- सध्या सर्च इंजिनचे नाव येताच यूजरच्या मनात पहिले नाव येते ते म्हणजे गुगल. कारण गुगलचा वापर केवळ भारतातच नाही तर जगभरातील अनेक देशांमध्ये केला जातो. पण शेजारील चीनचा विचार केल्यास येथे इंटरनेट शोधासाठी बायडूचा वापर केला जातो. याशिवाय Yahoo, Bing, Yandex, ask.com, Internet Archive यांचाही वापर इंटरनेट सर्चसाठी केला जातो.
शोध इंजिन कसे कार्य करते?
- शोध इंजिन कसे कार्य करते हे जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे. तांत्रिक भाषेत समजल्यास जे इंजिन युजर्ससाठी सेकंदात दशलक्षाहून अधिक शोध परिणाम प्रदान करते. ते प्रत्यक्षात तीन चरणांमध्ये कार्य करते. युजर ब्राउझरच्या सर्च इंजिनवर प्रश्न घेऊन पोहोचताच. शोध इंजिन प्रश्नाच्या उत्तरासाठी क्रॉल करते.
- या चरणात वर्ल्ड वाइड वेबमध्ये युजर्सचा कीवर्ड शोधण्याबरोबरच टाइप केलेल्या कीवर्डशी जुळणारे वेब पृष्ठ शोधले जाते. यासाठी शोध इंजिन वेब पृष्ठ स्कॅन करते. ज्यामध्ये वेब पृष्ठाच्या सामग्रीपासून टॅग आणि शीर्षकांपर्यंत सर्व काही तपासले जाते. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार गुगल सर्च इंजिन एका सेकंदात 100 ते 1000 पेजला भेट देते.
- दुसऱ्या चरणात शोध इंजिन पृष्ठाचे अनुक्रमणिका करते. अनुक्रमणिका म्हणजे शोधलेली उत्तरे डेटाबेसमध्ये ठेवणे आणि सूचीबद्ध करणे. या चरणात शोध इंजिन युजर्सच्या गरजेनुसार वेबसाइटची रँक करते. अनेकदा शोध परिणामातील शीर्ष वेबसाइटला अधिक पृष्ठदृश्ये मिळतात. कारण कोणत्याही युजर्सला प्रश्नाचे उत्तर द्रुतपणे शोधण्यासाठी पहिल्या पृष्ठावरील वेळ आणि श्रम वाचवण्यासाठी प्रथम दुसऱ्या किंवा तिसऱ्या लिंकवर क्लिक करावेसे वाटेल.
- सर्च इंजिनला कोणत्याही प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी तिसरी पायरी अत्यंत महत्त्वाची असते. हे रँकिंग आणि पुनर्प्राप्ती आहे. शोध इंजिनवर युजर्सची विश्वासार्हता आणि प्राधान्य राखण्यासाठी हे पाऊल आवश्यक आहे. युजर्सला त्याच्या प्रश्नाचे अचूक उत्तर मिळावे. ही युजरची इच्छा असते.
- अशा परिस्थितीत युजर्सला त्याच्या शोधासाठी सर्वात अचूक आणि अचूक उत्तर देण्यासाठी शोध इंजिन अल्गोरिदम वापरतात. या अल्गोरिदमद्वारे शोधलेल्या उत्तरांमध्ये प्रथम द्वितीय आणि तृतीय क्रमांकाचे क्रमांक देऊन उत्तरे युजर्सच्या स्क्रीनवर उपलब्ध करून दिली जातात.
हे सुध्दा वाचा:- रिफ्रेश बटण दाबल्याने खरोखरच लॅपटॉपचा वेग वाढतो का? जाणून घेऊया संपूर्ण माहिती
शोध इंजिनची गरज का आहे?
आता प्रश्न येतो की सर्च इंजिनची गरज का आहे? युजर्सची मेहनत आणि वेळ वाचवण्यासाठी सर्च इंजिनची गरज असते. वर्ल्ड वाइड वेबवर उपलब्ध असलेल्या माहितीच्या ढिगाऱ्यातून काही सेकंदात उपयुक्त माहिती शोधण्यासाठी सर्च इंजिन आवश्यक आहे.
पहिले सर्च इंजिन कधी आले त्याचे नाव काय होते?
- सर्च इंजिनचा इतिहास पाहता. 1990 मध्ये वर्ल्ड वाइड वेबवर माहिती शोधण्यासाठी Archie म्हणून पहिले सर्च इंजिन विकसित करण्यात आले.
- हे शोध इंजिन ॲलन एमटेज या कॅनडाच्या संगणक शास्त्रज्ञाने सादर केले होते. पण कालांतराने इंटरनेट युजर्सच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी इतर अनेक सर्ज इंजिन सादर करण्यात आले. याहू हे लोकप्रिय सर्च इंजिन 1994 मध्ये सुरू झाले. तर Google सर्च इंजिन 1995 मध्ये अस्तित्वात आले. मायक्रोसॉफ्टचे बिंग 2009 साली आणले आहे.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan_Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
