मित्रांनो ग्रामीण विकास सल्लागार (Rural development consultants) ही अशी व्यक्ती आहे जी लोककल्याणासाठी काम करते आणि सरकारच्या कल्याणकारी धोरणांबद्दल (आरोग्यसेवा, साक्षरता इ.) गावातील लोकांमध्ये जागरूकता वाढवून सल्ला देते. तसेच विविध स्वयंसेवी संस्थांच्या गावांसाठी चालणाऱ्या योजना, शेतकऱ्यांचे हक्क, शेतीच्या योग्य पद्धती, बँक कर्ज, पीक विमा इत्यादींबाबत जनजागृती केली जाते.
ग्रामीण विकास सल्लागार म्हणून करिअर करायचं आहे? मग ‘ही’ माहिती तुमच्यासाठी |Rural development consultants course details in marathi
या कोर्ससाठी 10वी नंतर किमान पात्रता काय आहे?
ग्रामीण विकास सल्लागार होण्यासाठी तुमच्याकडे खालील पर्याय आहेत.
- कोणत्याही प्रवाहात किमान 50% गुणांसह 12वी उत्तीर्ण करा आणि नंतर ग्रामीण व्यवस्थापन डिप्लोमा कोर्स करा.
- 50% गुणांसह 12वी उत्तीर्ण करा आणि ग्रामीण व्यवस्थापनात BSW किंवा BBA सारखा पदवी अभ्यासक्रम करा.
- कोणत्याही प्रवाहात पदवी पूर्ण करा आणि कोणत्याही चांगल्या महाविद्यालयातून ग्रामीण व्यवस्थापनात पदव्युत्तर पदविका किंवा MSW किंवा MBA मध्ये ग्रामीण व्यवस्थापन कोर्स करा.
काही महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये MSW/MBA मध्ये प्रवेश मिळविण्यासाठी, तुम्हाला प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागते परंतु काही तुमच्या पदवी गुणांच्या आधारे प्रवेश देतात.
हा कोर्स केल्यावर सुरुवातीचा पगार किती असेल?
मित्रांनी जर तुमचे सामाजिक कार्य, ज्ञान आणि पात्रतेनुसार 20,000 ते 35,000 रूपये पर्यंत असू शकते.
कोर्स आणि संस्था कोणकोणत्या आहेत?
MSW (2 वर्षे), MBA (2 वर्षे), आणि डिप्लोमा/सर्टिफिकेट कोर्स (6 महिने ते 1 वर्ष) हे व्यावसायिक कोर्स आहेत आणि ते चांगल्या आणि नामांकित संस्था किंवा विद्यापीठातून केले पाहिजेत. या कोर्ससाठी काही प्रसिद्ध महाविद्यालयांची नावे खाली दिली आहेत.
- टाटा सामाजिक विज्ञान संस्था, मुंबई
- जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ, दिल्ली
- एमिटी इन्स्टिट्यूट ऑफ एनजीओ मॅनेजमेंट, नोएडा
- इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ रुरल मॅनेजमेंट, आनंद
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठ, दिल्ली
या कोर्सची वार्षिक शुल्क सरकारी महाविद्यालयांमध्ये सुमारे 20 हजार रुपये आणि खाजगी महाविद्यालयांमध्ये सुमारे 40 ते 50 हजार रुपये असू शकते.
हा कोर्स केल्यानंतर व्यवसायाच्या संधी काय आहेत?
भारत हा खेड्यांचा देश आहे आणि 60% लोक खेड्यात राहतात. त्यामुळे ग्रामीण विकास सल्लागाराची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची आहे. या प्रोफाइलमध्ये विविध क्षेत्रातील नोकरीच्या संधी खालीलप्रमाणे आहेत.
सरकारी क्षेत्रात काम करू शकता
धोरण निर्माते आणि सल्लागारांसाठी विविध मंत्रालयांमध्ये नोकऱ्या उपलब्ध आहेत. प्रत्येक पंचायतीमध्ये एक ग्रामसेवक असतो जो सरपंचासोबत ग्राम विकास सल्लागार म्हणून काम करतो.
NGO क्षेत्रात काम करू शकता
तुम्ही NGO मध्ये प्रोजेक्ट मॅनेजर म्हणूनही काम करू शकता. काही प्रसिद्ध NGO म्हणजे Pure India, Gates Foundation, Reliance Foundation, CARE, CRY इत्यादी.
कॉर्पोरेट क्षेत्रात काम करू शकता
काही कंपन्या शेती किंवा शेतीशी संबंधित उत्पादनांच्या व्यवसायात गुंतलेली आहेत. जसे की ITC, TATA, NABARD, GAIL, BOSCH, इ. तुम्ही या कंपन्यांमध्ये काम करू शकता
तुम्ही तुमची स्वतःची NGO देखील सुरू करू शकता.
हे सुध्दा वाचा:- 12वी नंतर राज्यशास्त्राचा अभ्यास करायचा आहे, मग ही माहिती तुमच्यासाठी
या कोर्ससाठी कोणत्या स्किल्स पाहिजेत
चांगला ग्रामीण विकास सल्लागार होण्यासाठी तुमच्याकडे खालील पात्रता आणि गुण असणे आवश्यक आहे.
वेळेचे व्यवस्थापन
हे खूप महत्वाचे आहेत जेणेकरून तुम्ही कमी वेळेत अधिक लोकांना मदत करू शकता.
मानवी मानसशास्त्र समजून घेणे
सर्व लोक भिन्न आहेत आणि त्यांचे वर्तन देखील भिन्न आहे, म्हणून आपण त्यांना समजून घेणे आवश्यक आहे.
टीम स्किल्स
गावकऱ्यांना प्रकल्प समजून घेण्यासाठी आणि त्यांना विकासासाठी तयार करण्यासाठी, त्यांना संघाचा भाग बनवण्याची कला तुमच्याकडे असणे आवश्यक आहे.
कम्युनिकेशन स्किल्स
गावकऱ्यांच्या समस्या समजून घेण्यासाठी तुम्ही चांगले श्रोते असले पाहिजेत आणि सरकारी योजना त्यांच्यापर्यंत पोचवण्यासाठी एक चांगला वक्ताही असला पाहिजे.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
