मित्रांनो वातावरणातील बदल आणि ग्लोबल वॉर्मिंगमुळे निर्माण होणाऱ्या समस्यांमुळे जगभरात नवीकरणीय ऊर्जेकडे विशेष लक्ष दिले जात आहे. भारतासह अनेक देश हरित अर्थव्यवस्थेच्या दिशेने पावले टाकत आहेत. त्यादृष्टीने सौरऊर्जेकडे कल झपाट्याने वाढत आहे. त्यामुळे या क्षेत्रात करिअरच्या संधीही वाढत आहेत. ऊर्जा, पर्यावरण आणि पाणी परिषद (CEEW), नैसर्गिक संसाधन संरक्षण परिषद (NRDC) आणि ग्रीन जॉबसाठी कौशल्य परिषद यांनी केलेल्या अभ्यासानुसार देशातील अक्षय ऊर्जा क्षेत्रात वर्षभरात सुमारे 10 लाख नवीन रोजगार निर्माण होतील.
सोलर क्षेत्रात करिअर करायचं आहे? मग ही माहिती तुमच्यासाठी |How can I start a career in solar energy in India?
2030 पर्यंत देशातील Renewable energy क्षेत्रात सुमारे 10 लाख नवीन रोजगार निर्माण होतील. रुफटॉप सोलर आणि मिनी मायक्रो ग्रीड सिस्टीम यांसारख्या छोट्या Renewable energy प्रकल्पांमध्ये या नोकऱ्या मिळतील. सध्या या क्षेत्रात 1.1 लाख लोक काम करत आहेत. Indeed ने नुकत्याच केलेल्या सर्वेक्षणातून असे दिसून आले आहे की, पर्यावरण, विज्ञान, प्रशासन (ESG) क्षेत्रातील नोकऱ्यांची मागणी गेल्या तीन वर्षांत सुमारे 468 टक्क्यांनी वाढली आहे.
येत्या काळात सौर आणि पवन ऊर्जा क्षेत्रात सुमारे तीन लाख लोकांना रोजगार मिळू शकतो.असे काही अहवाल सांगतात. याशिवाय, सौर मॉड्यूल निर्मिती उद्योगाच्या विकासामुळे सुमारे 45 हजार नवीन रोजगार निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे. तांत्रिकदृष्ट्या कुशल लोकांबद्दल बोलायचे तर 2029 पर्यंत 19,920 अभियंत्यांची मागणी असेल. सौरऊर्जा क्षेत्राच्या विकासामुळे ग्रामीण भागातही रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
सोलर इंजिनिअर्सचे काम काय असते?
सोलर इंजिनिअरचे काम सौरऊर्जेपासून वीज निर्माण करणे आहे. ते सौर ऊर्जेशी संबंधित प्रकल्पांचे नियोजन आणि डिझाइनिंगपासून ते अंमलबजावणीपर्यंतचे काम हाताळतात. रुफटॉप सोलर पॅनल बसवण्याचे काम त्यांच्या देखरेखीखाली होते. कोणताही निवासी, व्यावसायिक किंवा औद्योगिक सौर ऊर्जा प्रकल्प किंवा सौर ऊर्जा यंत्रणा विकसित करण्यासाठी या अभियंत्यांची मदत घेतली जाते. ते साइट, सोलर किट आणि इतर सर्व उपकरणांची तपासणी आणि पुनरावलोकन करतात.
यासाठी शैक्षणिक पात्रता काय आहे?
- सामान्यत: सौरऊर्जा क्षेत्रात इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंग करणारे विद्यार्थीच काम करतात. याशिवाय इंडस्ट्रियल इंजिनिअरिंग, केमिकल इंजिनीअरिंग आणि कॉम्प्युटर सॉफ्टवेअर इंजिनिअरिंग करणारे तरुणही या क्षेत्रात प्रगती करू शकतात.
- देशातील सर्वोच्च शैक्षणिक संस्था IIT व्यतिरिक्त NIT मध्ये JEE द्वारे प्रवेश घेतला जातो. तर विविध अभियांत्रिकी महाविद्यालये प्रवेश परीक्षेच्या आधारे विद्यार्थ्यांना B.Sc (इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंग), BE आणि B.Tech (Solar) सारख्या अभ्यासक्रमांना प्रवेश देतात. आणि पर्यायी ऊर्जा) इ.
- या परीक्षांना बसण्यासाठी विज्ञान शाखेतून 12वी उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. ग्रॅज्युएशननंतर एनर्जी आणि मॅनेजमेंट एम.टेक (रिन्यूएबल एनर्जी) मध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएशन करता येते.
- काही संस्था सर्टिफिकेट आणि डिप्लोमा कोर्सेस देखील देतात. अलीकडेच आयआयटी गुवाहाटीने एनर्जी इंजिनीअरिंगमधील नवीन बी.टेक अभ्यासक्रम सुरू केला आहे.
कोण कोणत्या क्षेत्रात काम करू शकतो?
इलेक्ट्रिकल अभियांत्रिकीमध्ये पदवी प्राप्त केल्यानंतर, युवक सौर ऊर्जा अभियंता, सौर पीव्ही डिझायनर, इलेक्ट्रिकल अभियंता, संशोधन आणि विकास अभियंता, मॉनिटरिंग आणि फील्ड टेस्टिंग अभियंता इत्यादी म्हणून करिअर करू शकतात. सोलर आणि अल्टरनेटिव्ह एनर्जीमध्ये बीटेक करणाऱ्या तरुणांसाठी बायो एनर्जी, फोटोव्होल्टेइक, पवन ऊर्जा आणि जलविद्युत उद्योगांमध्ये काम करण्याच्या चांगल्या शक्यता आहेत.
हे सुध्दा वाचा:- LIC HFL Vidyadhan Scholarship चा लाभ घेऊन तुम्ही, उच्च शिक्षण घेऊ शकता? अर्ज कसा करावा हे जाणून घ्या
skilled आणि unskilled सर्वांना यात संधी आहे?
सौरऊर्जा क्षेत्रात अभियंते प्रकल्प व्यवस्थापक, व्यवसाय विकास तज्ञ, विक्री व्यावसायिक मोठ्या कंपन्या घेतात. तर रुफटॉप सोलरची स्थापना, देखभाल, साफसफाई किंवा इतर सोलर पॅनल मोठ्या कंपन्या करतात. कुशल (skilled) आणि अकुशल (unskilled) अशा दोन्ही लोकांना अशा कामांसाठी रोजगार मिळतो. अनेकदा कंपन्या यासाठी प्रशिक्षणही देतात. सरकारकडून ‘सूर्यमित्र कौशल्य विकास कार्यक्रम’ अंतर्गत प्रशिक्षण दिले जाते. बरं, सोलर कुकिंग, सोलर थर्मल, सोलर ड्रायर या क्षेत्रात रोजगाराच्या चांगल्या संधी आहेत. renewable energy अंतर्गत बायोमास आणि बायोगॅस क्षेत्र देखील भविष्यासाठी आशा निर्माण करते.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
