मित्रांनो शालेय शिक्षणाचा टप्पा पूर्ण केल्यानंतर कोणत्याही विद्यार्थ्याच्या आयुष्यात उच्च शिक्षणाचा प्रवास सुरू होतो. हा प्रवास युनिव्हर्सिटी (university) आणि इन्स्टिट्यूट (institute) या दोन्हींमधून सुरू करता येतो. जिथून पदवी आणि पदव्युत्तर पदवी घेतल्यानंतर कॉर्पोरेट आणि इतर क्षेत्रात पाऊल टाकले जाते. तथापि, विद्यापीठ आणि संस्था या दोन्हींचे अर्थ आणि महत्त्व भिन्न आहे. अनेक वेळा विद्यार्थी या दोघांमधील फरकाबद्दल गोंधळून जातात. या पोस्टद्वारे आपण या दोघांमधील फरक समजून घेऊया.
विद्यापीठ आणि संस्था यात काय फरक आहे? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती |Difference between university and institute in marathi
विद्यापीठ म्हणजे काय? |What is a university?
विद्यापीठ हे एक मोठे शैक्षणिक केंद्र आहे जिथे विविध अभ्यासक्रमांचे शिक्षण दिले जाते. यात एकाच छताखाली विविध विषयांतील विविध प्रकारचे अभ्यासक्रम आहेत. तर, पदवी आणि पदव्युत्तर पदवी विद्यापीठाकडून दिली जाते. भारतातील सर्व विद्यापीठे विद्यापीठ अनुदान आयोग (UGC) अंतर्गत येतात. आम्ही तुम्हाला हे देखील सांगू इच्छितो की, एक विद्यापीठ एकापेक्षा जास्त महाविद्यालये किंवा संस्थांना संलग्नता देऊ शकते. म्हणजेच एखाद्या विद्यापीठाची व्याप्ती संस्थेपेक्षा मोठी असते.
संस्था म्हणजे काय? |What is an organization?
संस्था देखील शैक्षणिक संस्था आहेत. जरी त्यांची व्याप्ती विद्यापीठापेक्षा कमी आहे. संस्था केवळ मर्यादित विषयांवर शिक्षण देतात. उदाहरणार्थ, काही संस्था फक्त अभियांत्रिकी, वैद्यकीय किंवा कायद्याची पदवी देतात. या प्रकरणात या संस्थांच्या नावात संस्था जोडली जाते. काही संस्था मोठ्या आहेत तर काही लहान आहेत. मात्र, विद्यार्थ्यांच्या संख्येच्या दृष्टीने येथे वाव कमी आहे. त्याच वेळी या संस्थांना स्वतःहून पदवी प्रदान करण्याचा अधिकार नाही. त्याऐवजी त्या विद्यापीठाशी संलग्न आहेत. ज्याद्वारे ते त्यांच्या विद्यार्थ्यांना पदवी प्रदान करतात. बर्‍याच संस्था अंडरग्रेजुएट स्तरावरील अभ्यासक्रम चालवतात.
हे सुद्धा वाचा:– कॅबिनेट मंत्री कोण आहे? राज्यमंत्री आणि राज्यमंत्री स्वतंत्रप्रभार यांच्यात काय फरक आहे? संपूर्ण माहिती
विद्यापीठ आणि संस्था यांच्यातील मुख्य फरक काय आहे? |Difference between university and institute
- विद्यापीठ राज्य आणि केंद्रीय स्तरावर असू शकते. परंतु बहुतेक संस्था फक्त राज्य स्तरावर आहेत.
- विद्यापीठ कोणत्याही संस्थेला संलग्नता देऊ शकते. परंतु संस्थेला हा अधिकार नाही.
- विद्यापीठ आपल्या बाजूने विद्यार्थ्यांना पदवी प्रदान करते.परंतु संस्था केवळ येथेच अभ्यासक्रम पूर्ण करू शकते. यानंतर पदवी देण्याचा अधिकार फक्त विद्यापीठाला आहे.
- विद्यापीठ विविध विषयांचे अभ्यासक्रम चालवते.तर संस्था केवळ काही प्रमुख विषयांचे अभ्यासक्रम चालवते.
- एकापेक्षा जास्त संस्था विद्यापीठाशी संलग्न असू शकतात.परंतु संस्थेला हा अधिकार नाही. कारण तो स्वत: एका विद्यापीठाशी संलग्न आहे.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
