मित्रांनो आपण सर्वजण आपले पैसे आणि इतर मौल्यवान वस्तू ठेवण्यासाठी बँकेचा वापर करतो. पण तुमची बँक किती सुरक्षित आहे हे तुम्हाला माहीत आहे का? येथे सुरक्षा म्हणजे चोर, दरोडे किंवा इतर गुन्हेगारी घटना असा नाही. येथे सुरक्षिततेचा अर्थ असा आहे की बँकेची मुळे किती मजबूत आहेत आणि ती कोणत्याही आर्थिक आहे की नाही?आपण सर्वजण बँकेत काहीतरी गुंतवणूक करतो. गुंतवणूक म्हणजे रोखे खरेदी करणे, तुमच्या बचत खात्यात पैसे ठेवणे किंवा मुदत ठेव (FD) मध्ये पैसे गुंतवणे इ.
गेल्या एक वर्षापासून देशातील प्रत्येक लहान-मोठ्या बँकांनी आणि स्मॉल फायनान्स बँकेने आपल्या ग्राहकांसाठी एफडीवरील व्याजदरात वाढ केली आहे. व्याजदरात वाढ झाल्यामुळे लोक बँकेत म्हणजेच FD मध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करत आहेत. पण जेव्हा पैशाचा प्रश्न येतो तेव्हा आपण सर्वजण सुरक्षिततेचा विचार करतो आणि म्हणूनच आपण बँकेत पैसे ठेवतो. पण बँकच सुरक्षित नसेल तर काय? आणि बँक सुरक्षित आहे की नाही हे कसे कळेल.
आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की तुमची बँक किती सुरक्षित आहे हे तुम्ही कसे शोधू शकता. आम्ही तुम्हाला सांगत आहोत की आम्ही तुम्हाला येथे जी काही माहिती सांगत आहोत. ती सर्व माहिती बँकांच्या वेबसाइटवर सहज उपलब्ध आहे.
तुमची बँकेत FD आहे किंवा नवीन करताय? मग तुमची बँक किती सुरक्षित आहे? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती |Safe FD Investment, Tips to know how much safe is Your Bank
कर्ज देण्याच्या बाबतीत बँक किती मजबूत आहे?
जर तुम्ही व्यक्ती A कडून पैसे घेतले आणि नंतर संपूर्ण मूल्यांकनानंतर व्यक्ती B ला दिले तर तुमच्या मूल्यांकनाची गुणवत्ता व्यक्ती A ला वेळेवर पैसे परत मिळेल की नाही हे निर्धारित करेल आणि बँक सुध्दा तेच करते. स्मॉल फायनान्स बँकेबद्दल बोलायचे झाले तर या बँका मर्यादित गटाला कर्ज देतात. त्यामुळे जर तुम्ही तुमचे पैसे एका छोट्या वित्त बँकेत ठेवत असाल तर ती बँक तिच्या कर्ज देण्याच्या क्रियाकलापांमध्ये कशी कामगिरी करते ते तपासा.
एकापेक्षा जास्त DICGC विमा संरक्षण वापरा
तुमच्या ठेवीची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्‍याचा पहिला आणि सर्वात महत्त्वाचा मार्ग म्हणजे 5 लाख रुपयांचा डिपॉझिट इन्शुरन्स आणि क्रेडिट गॅरंटी कॉर्पोरेशन (DICGC) विम्यांतर्गत ती पूर्णपणे कव्हर केली गेली आहे. ज्यात मुद्दल आणि व्याज दोन्ही समाविष्ट आहे. जर तुम्हाला FD मधून नियमित व्याज मिळत असेल तर तुमची एकूण मुद्दल (ठेवी) रक्कम 5 लाख रुपये असू शकते. पण जर FD ही संचयी FD असेल तरbमुदतपूर्तीची रक्कम रु. 5 लाखांपेक्षा जास्त नसल्याची खात्री करा. वेगवेगळ्या अधिकारक्षेत्रात आणि वेगवेगळ्या क्षमतेमध्ये उघडलेली प्रत्येक FD रु. 5 लाख विमा संरक्षण घेण्यास पात्र आहे.
लिक्विडिटी कव्हरेज रेशो (LCR) वरून जाणून घ्या
LCR एक उपाय आहे ज्याचा उद्देश बँकांना पुरेशी उच्च दर्जाची तरल मालमत्ता (HQLA) असल्याची खात्री करून अल्पकालीन तरलतेच्या धक्क्यांसाठी अधिक लवचिक बनवणे आहे. यामुळे बँकांना 30 दिवसांपर्यंतच्या गंभीर तणावाच्या परिस्थितीचा सामना करण्यास मदत होते.
जोखीम भांडवलाच्या बाबतीत बँक किती मजबूत आहे?
जर तुम्ही गुंतवणुकीसाठी बँकेकडून कर्ज घेतले तर तुम्ही जोखीम बँकेवर टाकली आणि तुमचे मोठे नुकसान झाले तर बँक वेळेत पैसे काढू शकणार नाही. बँकेचे स्वतःचे भांडवल जितके जास्त असेल तितका ग्राहकांना धोका कमी असतो.
नेट स्टेबल फंडिंग रेशो (NSFR) लक्षात ठेवा
NSFR हा बँकिंग पर्यवेक्षणावरील बेसल कमिटी (BCBS) ने सुरू केलेला एक उपाय आहे ज्याद्वारे बँकांना त्यांच्या क्रियाकलापांसाठी अधिक स्थिर निधीच्या स्त्रोतांमध्ये प्रवेश करणे आवश्यक करून त्यांना दीर्घकाळासाठी अधिक लवचिक बनवता येईल. NSFR ची गणना बँकांकडे उपलब्ध असलेल्या निश्चित निधीची रक्कम त्यांना आवश्यक असलेल्या निश्चित निधीच्या रकमेने विभाजित करून केली जाते.
चालू खाते बचत खाते (CASA) प्रमाणाकडे लक्ष द्या
हे असे गुणोत्तर आहे जे बँकेच्या एकूण ठेवींमध्ये चालू आणि बचत खात्यातील ठेवींचा वाटा दर्शवते. चालू आणि बचत खात्यांमधील ठेवी हे बँकांसाठी निधीचे स्वस्त स्त्रोत आहेत. कारण संस्था त्यांच्यावर थोडे किंवा कोणतेही व्याज देत नाहीत. उच्च CASA गुणोत्तर म्हणजे बँकेकडे निधीची कमी किंमत आणि जास्त नफा आहे. कमी CASA प्रमाण म्हणजे बँकेकडे निधीची जास्त किंमत आणि कमी नफा आहे. 40 टक्के किंवा त्याहून अधिक CASA प्रमाण बँकेसाठी अनुकूल मानले जाते.
सकल नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेट्स (GNPA) तपासा
बँकांचे काम कर्ज देणे आहे. प्रत्येक कर्ज किंवा क्रेडिट लाइन ही बँक तयार करते आणि त्यातून कमावते. जेव्हा एखादी मालमत्ता बँकेसाठी उत्पन्न देणे थांबवते तेव्हा ती अकार्यक्षम बनते. ग्रॉस एनपीए हा व्यावसायिक बँकांद्वारे परतफेड न केलेल्या आणि अनुत्पादित कर्ज म्हणून वर्गीकृत केलेल्या कर्जाच्या रकमेचा संदर्भ देण्यासाठी वापरला जाणारा शब्द आहे. भारतातील बँकेचे GNPA हे खराब किंवा संशयास्पद कर्जांचे एकूण मूल्य आहे. म्हणजे कर्जदारांनी विशिष्ट कालावधीसाठी सामान्यतः 90 दिवस किंवा त्याहून अधिक व्याज किंवा मुद्दल चुकवले आहे. GNPA गुणोत्तर बँक एकूण कर्जाच्या GNPA ची टक्केवारी उच्च GNPA गुणोत्तर सूचित करते की बँकेला कर्ज वसूल करण्यात समस्या येत आहे आणि तोटा होऊ शकतो.
नेट नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेट्स (NNPA) वर लक्ष ठेवा
जेव्हा जेव्हा बँकेचा GNPA वाढतो तेव्हा तिला भविष्यातील तोट्याची तरतूद करावी लागते. NPA मधून होणारे संभाव्य नुकसान भरून काढण्यासाठी बँकांनी बाजूला ठेवलेली रक्कम म्हणजे तरतूद. भारतातील बँकेचे निव्वळ NPA हे त्यांच्यासाठी केलेल्या तरतुदी वजा केल्यावर नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेटचे (NPA) मूल्य असते.
NNPA गुणोत्तर म्हणजे बँकेने दिलेल्या निव्वळ कर्जाच्या NNPA ची टक्केवारी. कमी NNPA प्रमाण सूचित करते की बँकेने तिच्या बुडित कर्जासाठी पुरेशा तरतुदी केल्या आहेत आणि त्यांच्याकडे निरोगी कर्ज पोर्टफोलिओ आहे. उच्च एनएनपीए गुणोत्तर हे संभाव्य जोखमींबद्दल एक लाल सिग्नल आहे आणि म्हणूनच तुम्ही तुमचे पैसे अशा बँकेत ठेवण्याचे टाळले पाहिजे.
हे सुध्दा वाचा:- या गुंतवणुकीत कर लाभ मिळतो, खाते उघडण्यापूर्वी ही महत्त्वाची माहिती जाणून घ्या
लीव्हरेज रेशो तपासा
लीव्हरेज रेशो तुमच्या वास्तविक मालमत्तेच्या आकाराच्या तुलनेत तुमच्या एकूण कर्जाच्या रकमेच्या किती पटीने आहे हे दाखवते. RBI ने विहित केलेले किमान लिव्हरेज रेशो 4.5 टक्के आहे. उच्च लाभाचे प्रमाण चांगले मानले जाते जे कमी पातळीचे लाभ दर्शवते आणि त्यामुळे कमी धोका. बँक वेळेवर आर्थिक डेटा शेअर करत आहे की नाही याकडेही लक्ष द्या.
बँक मजबूत आणि स्थिर असल्यास ती सामान्यत: तिचा गंभीर डेटा सामायिक करण्यात अधिक पारदर्शक असेल. जर एखादी बँक आपले आर्थिक आणि इतर अहवाल शेअर करण्याच्या प्रक्रियेस उशीर करत असेल किंवा सर्व संबंधित माहिती त्वरीत सामायिक करण्यास कचरत असेल. तर तिने प्रथम धोक्याची घंटा वाजवली पाहिजे की बँकेचे सर्व काही ठीक होणार नाही.
Note – मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
