मित्रांनो स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून भारताच्या सुरुवातीच्या काळात मार्गदर्शन करणारे आदरणीय नेते जवाहरलाल नेहरू यांचे आज वयाच्या 74 व्या वर्षी निधन झाले. त्यांच्या निधनाच्या वृत्ताने संपूर्ण देशात शोककळा पसरली होती. जवाहरलाल नेहरू (Jawaharlal Nehru) हे असे पहिले पंतप्रधान होते ज्यांनी सुमारे 17 वर्षे देशाची कमान सांभाळली.
जवाहरलाल नेहरू “पंडित नेहरू” या नावाने प्रसिद्ध, जवाहरलाल नेहरूंचा राजकीय प्रवास भारताला ब्रिटीश औपनिवेशिक राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळण्याच्या खूप आधीपासून सुरू झाला. 14 नोव्हेंबर 1889 रोजी अलाहाबाद येथे जन्मलेले नेहरू भक्कम राजकीय पार्श्वभूमी असलेल्या प्रतिष्ठित कुटुंबातून आले होते. त्यांचे वडील मोतीलाल नेहरू हे प्रसिद्ध वकील आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे प्रमुख नेते होते.इंग्लडमधील त्यांच्या विद्यार्थीदशेत नेहरूंच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील सहभागाला गती मिळाली. जिथे त्यांना फॅबियन समाजवादासह विविध विचारधारा समोर आल्या. 1912 मध्ये ते भारतात परतले आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सामील झाले.
लोकशाहीच्या सर्वात मोठ्या मार्गदर्शकाने देशाला विकासाचा मार्ग दाखवणारे आणि 17 वर्षांचे राजकीय जीवन असणारे |Jawaharlal Nehru Death Anniversary information in Marathi
ते महात्मा गांधींचे खंबीर समर्थक होते
महात्मा गांधींचे कट्टर समर्थक म्हणून नेहरूंनी असहकार चळवळ आणि सविनय कायदेभंग चळवळीत सक्रिय सहभाग घेतला. स्वातंत्र्याप्रती असलेली त्यांची बांधिलकी, नेतृत्वगुणांसह, त्यांना राष्ट्रवादी चळवळीत आघाडीवर नेले.
15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर नेहरूंनी पहिल्या पंतप्रधानाची भूमिका स्वीकारली आणि देशाच्या उल्लेखनीय परिवर्तनाचा टप्पा निश्चित केला. त्यांचे करिष्माई व्यक्तिमत्व, बुद्धी आणि पुरोगामी विचारांनी जनतेला मोहित केले आणि लाखो लोकांसाठी ते आशेचे किरण बनले.
देशासाठी अतुलनीय योगदान दिले
नेहरूंचे राष्ट्रासाठी योगदान अतुलनीय होते. कारण त्यांनी भारतासाठी एक मजबूत लोकशाही चौकट, धर्मनिरपेक्ष मूल्ये आणि आधुनिकतेची दृष्टी स्थापित करण्यासाठी अथक परिश्रम केले. देशाच्या आर्थिक विकासाचा, वैज्ञानिक प्रगतीचा आणि शैक्षणिक सुधारणांचा पाया त्यांनी घातला. भारतातील विविध लोकसंख्येमध्ये एकता आणि सांस्कृतिक विविधतेची भावना निर्माण करण्यात नेहरूंचे नेतृत्व महत्त्वपूर्ण ठरले.
नेहरूंच्या सरकारने पंचवार्षिक योजना राबवल्या होत्या
पंतप्रधान म्हणून आपल्या कार्यकाळात, नेहरूंनी भारताचे आधुनिकीकरण आणि उपेक्षित लोकसंख्येचे उत्थान करण्याच्या उद्देशाने दूरदर्शी धोरणे आणि सुधारणांची मालिका सादर केली. सामाजिक न्याय, शिक्षण आणि आर्थिक विकासावर त्यांनी भर दिल्याने अधिक समतावादी समाजाचा मार्ग मोकळा झाला. नेहरूंच्या सरकारने पंचवार्षिक योजना लागू केल्या. ज्यात औद्योगिकीकरण, कृषी आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासावर लक्ष केंद्रित केले.
भारताचे परराष्ट्र धोरण तयार करणे
नेहरूंच्या सर्वात महत्त्वाच्या कामगिरींपैकी एक म्हणजे भारताचे परराष्ट्र धोरण तयार करणे. ज्याचा उद्देश जागतिक स्तरावर असंलग्नता आणि शांततापूर्ण सहअस्तित्व प्रस्थापित करणे हा होता. त्यांनी असंलग्न चळवळीला आकार देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. तथापि, नेहरूंचा कार्यकाळ आव्हाने आणि टीकेशिवाय नव्हता. 1962 मध्ये भारत-चीन सीमा संघर्षामुळे त्यांच्या नेतृत्वाला खूप दुखापत झाली होती. ज्यामुळे हिमालयातील भूभाग गमावला होता.
जगभरात आदर आणि प्रशंसा
नेहरूंच्या नेतृत्वाखाली भारताने अलाइन परराष्ट्र धोरणाचा अवलंब केला. वसाहतीकरणाला पाठिंबा दिला आणि जागतिक स्तरावर शांतता आणि नि:शस्त्रीकरणाचा पुरस्कार केला. जवाहरलाल नेहरूंच्या करिष्मा आणि राजकारणामुळे त्यांना केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात आदर आणि प्रशंसा मिळाली.
नेहरूंच्या आकस्मिक निधनानंतर भारताचा ध्वज अर्ध्यावर फडकवण्यात आला.
पंतप्रधान नेहरूंच्या आकस्मिक निधनाने संपूर्ण देशाला धक्का बसला होता. राजकीय नेते, विचारवंत, एक महान नेता आणि राजकारणी यांच्या निधनाची घोषणा राष्ट्रपती सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांनी एका दूरचित्रवाणी भाषणात केली. त्यांनी नेहरूंच्या निधनाबद्दल तीव्र दु:ख व्यक्त केले आणि त्यांना “आधुनिक भारताचे शिल्पकार” आणि “लोकशाहीचे खरे चॅम्पियन” म्हटले.
राष्ट्रपती सर्वपल्ली यांनी देशवासियांना राष्ट्रीय एकात्मता, धर्मनिरपेक्षता आणि सामाजिक न्यायाची मूल्ये जपत नेहरूंच्या स्मृतीचा सन्मान करण्याचे आवाहन केले. पंतप्रधान नेहरूंच्या निधनानंतर सरकारी इमारतींवर भारतीय ध्वज अर्ध्यावर फडकवण्यात आला आणि राष्ट्रीय शोक जाहीर करण्यात आला.
हे सुद्धा वाचा:– जगातील सर्वात खोल मेट्रो स्टेशन कोणते आहे? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती
जगभरातून शोकांचा वर्षाव झाला
नेहरूंच्या निधनाची बातमी पसरताच जगभरातील नेते आणि मान्यवरांकडून शोक व्यक्त करण्यात आला. अमेरिकेचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष लिंडन बी. जॉन्सन आणि ब्रिटनचे पंतप्रधान हॅरोल्ड विल्सन यांसारख्या प्रमुख व्यक्तींनी सहानुभूती व्यक्त केली आणि नेहरूंच्या जगासाठी उल्लेखनीय योगदानाची प्रशंसा केली.
आधुनिक भारताचे संस्थापक जवाहरलाल नेहरू यांचा वारसा देशाच्या इतिहासात कायमचा कोरला गेला आहे. पंडितजींनी देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी दिलेले महत्त्वपूर्ण योगदान आणि लोकशाहीवरील त्यांच्या अतूट निष्ठेसाठी ते सदैव स्मरणात राहतील. त्यांची प्रसिद्ध आणि प्रेरणादायी म्हण आजही लोकांच्या मनात आहे. कोणत्या आहेत त्या म्हण जाणून घेऊया.
- एक सिद्धांत वास्तविकतेशी संतुलित असणे आवश्यक आहे.
- सत्य हे नेहमीच सत्यच राहते, मग ते तुम्हाला आवडले किंवा नाही.
- देशसेवेत माणसाचे नागरिकत्व आहे.
- इतर आपल्याबद्दल काय विचार करतात यापेक्षा आपण खरोखर काय आहोत हे महत्त्वाचे आहे.
- जीवनात भीतीसारखे वाईट आणि धोकादायक काहीही नाही.
- संस्कृती म्हणजे मन आणि आत्म्याचा विस्तार.
- तथ्ये ही वस्तुस्थिती आहेत आणि तुमची नापसंतीमुळे ती अदृश्य होणार नाहीत.
- सूचना देणे आणि नंतर त्याच्या चुकीच्या परिणामांपासून वाचणे सर्वात सोपे आहे.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
