मित्रांनो जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीची जेव्हा जेव्हा चर्चा होते तेव्हा भारताचे नाव अग्रस्थानी येते. भारतामध्ये जगातील सर्वात मोठे संविधान आहे आणि या घटनेतील कलम 164 मुख्यमंत्र्यांशी संबंधित आहे. ज्यामध्ये राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांची नियुक्ती राज्यपालांकडून केली जाईल.
आम्ही तुम्हाला सांगु इच्छितो की, राज्यपालांना फक्त नावावर कार्यकारी अधिकार असतात. तर खरे अधिकार मुख्यमंत्र्यांकडे असतात. जर आपण भारतातील महिला मुख्यमंत्र्यांबद्दल बोललो तर त्यांची संख्या 16 आहे. ज्यांनी विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या मुख्यमंत्री म्हणूनही काम केले आहे. तुम्हालाही यापैकी काही नावं माहीत असतील. मात्र तुम्हाला भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्रीबद्दल माहिती आहे का. जर माहित नसेल तर या पोस्टद्वारे भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री बद्दल ( India’s first female Chief Minister) जाणून घेऊया.
भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री कोण होत्या? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती |First woman chief minister of india in marathi
या भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री होत्या
भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री सुचेता कृपलानी (Sucheta Kripalani) होत्या. ज्यांच्या नावावर दिल्लीतील कॅनॉट प्लेसच्या मध्यभागी असलेल्या एका मोठ्या सरकारी रुग्णालयाचे नाव आहे. स्वातंत्र्यसैनिक असण्यासोबतच त्या राजकारणातही सक्रिय होत्या.
कृपलानी हे अंबाला येथील रहिवासी होते.
सुचेता कृपलानी यांचा जन्म 25 जून 1908 रोजी हरियाणातील अंबाला येथे झाला. त्यावेळी अंबाला पंजाबमध्ये असायचे. सुचेता कृपलानी यांचे वडील वैद्यकीय अधिकारी होते. अशा परिस्थितीत नोकरीच्या काळात त्यांची अनेकवेळा बदली झाली. यामुळे कृपलानी यांना पुन्हा पुन्हा शाळा बदलावी लागायची. पण त्यांनी दिल्ली विद्यापीठाच्या सेंट स्टीफन कॉलेजमधून हिस्ट्रीमध्ये एमए केले.
कोणत्या राज्याचा मुख्यमंत्री झाला
- सुचेता कृपलानी उत्तर भारतातील मुख्य राज्य उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री झाल्या. 1963 ते 1967 या काळात त्यांनी मुख्यमंत्री म्हणून काम केले.
- यादरम्यान त्या देशातील पहिल्या महिला होत्या. ज्यांनी पहिल्यांदाच एखाद्या राज्याच्या मुख्यमंत्रीपदाची जबाबदारी स्वीकारली होती.
हे सुद्धा वाचा:– आर्थिक आणीबाणी म्हणजे काय? देशात आतापर्यंत किती वेळा लागू करण्यात आली आहे?
असा आहे त्याचा राजकीय प्रवास
- देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर व 1952 मध्ये सुचेता कृपलानी यांनी नवी दिल्लीतून लोकसभा निवडणूक लढवली आणि मनमोहिनी सहगल यांचा पराभव केला.
- त्यांनी या जागेवर पुन्हा निवडणूक लढवली आणि काँग्रेसच्या वतीने निवडणूक जिंकली. या दरम्यान त्या उत्तर प्रदेशमध्ये कामगार मंत्री देखील होत्या आणि 1963 मध्ये उत्तर प्रदेशच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री बनण्याबरोबरच त्या भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री देखील झाल्या.
- 1967 पर्यंत त्या या पदावर होत्या. 1969 मध्ये काँग्रेसमध्ये फूट पडल्यानंतर त्यांनी पक्ष सोडला आणि 1971 मध्ये फैजाबाद विधानसभा निवडणूक लढवली. ज्यात त्यांचा पराभव झाला. तेव्हापासून त्यांनी निवडणूक लढवली नाही.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
