मित्रांनो गुन्हेगारी प्रकरणांमध्ये तक्रार (Complaint ) आणि एफआयआर (FIR) हे दोन्ही शब्द असे आहेत. जे पोलिस स्टेशन-कोर्टात अनेकदा समोर येतात. हे दोन्ही शब्द पोलिसांकडे तक्रार करण्याशी संबंधित आहेत. परंतु कायदेशीरदृष्ट्या दोन्हीचा अर्थ एकमेकांपेक्षा वेगळा आहे. बर्‍याच वेळा लोक या दोन शब्दांच्या वापराबद्दल गोंधळात पडतात आणि हे दोन शब्द एकमेकांना वापरतात. तर हे दोन्ही शब्द वेगवेगळ्या परिस्थितीत वापरले जातात. या पोस्टद्वारे आपण या दोन शब्दांमधील फरक आणि त्यांच्या योग्य वापराबद्दल जाणून घेऊ.
Complaint आणि FIR मध्ये काय फरक आहे, जाणून घ्या संपूर्ण माहिती |Difference between complaint and fir in marathi
तक्रार काय आहे?
गुन्हेगारी प्रकरणातील complaint ही अशी तक्रार आहे जी कोणत्याही नागरिकाने पोलिसांकडे केली आहे. त्याअंतर्गत गुन्ह्याची माहिती पोलिसांना दिली जाते. तसेच, तक्रारीची पद्धत तोंडी किंवा लेखी असू शकते. सहसा तक्रार कोणीही पीडित, प्रत्यक्षदर्शी किंवा तिसरी व्यक्ती देऊ शकते.
FIR म्हणजे काय?
एफआयआर म्हणजे प्रथम माहिती अहवाल. जो तक्रारीच्या आधारे नोंदवला जातो. जेव्हा कोणी पोलिसांकडे तक्रार करते तेव्हा पोलिसांकडून अधिकृतपणे एफआयआर नोंदविला जातो. ज्याचा अधिकृत रेकॉर्ड ठेवावा लागतो. यामध्ये तक्रार करणारी व्यक्ती, आरोपी आणि गुन्ह्याची माहिती समाविष्ट करण्यात आली आहे. एफआयआर नोंदवल्यानंतरच पोलिस पुढील तपास सुरू करतात.
तक्रार आणि एफआयआर मधील मुख्य फरक काय आहे?
- कोणतीही व्यक्ती, प्रत्यक्षदर्शी किंवा तिसरी व्यक्ती तक्रार करते. तर तक्रारीच्या आधारे एफआयआर नोंदवला जातो. त्यामुळेच जोपर्यंत पोलिस एफआयआर नोंदवत नाहीत तोपर्यंत तपास अधिकृतपणे सुरू होत नाही.
- ही तक्रार तोंडी किंवा लेखी असू शकते. तर एफआयआर हे लिखित स्वरूपात एक अधिकृत दस्तऐवज आहे.ज्याचे रेकॉर्ड पोलिसांनी ठेवले आहे.
हे सुद्धा वाचा:– ग्लोबल वार्मिंग म्हणजे काय? याचा आपल्यावर कसा परिणाम होतो?
- तक्रारीला कोणत्याही स्वरूपाची आवश्यकता नसते. तर एफआयआरसाठी फौजदारी प्रक्रिया संहिता आवश्यक असते. तक्रारीच्या आधारे तपास सुरू करता येत नाही. तर पोलिस केवळ एफआयआरच्या आधारे तपास सुरू करतात.
- तक्रार दाखल करण्यासाठी कोणतीही कालमर्यादा नाही. परंतु एफआयआर नोंदविल्यानंतर एक वेळ मर्यादा आहे. त्यानंतर न्यायालयात खटला सादर करण्याबरोबरच खटल्यावरील कामही करावे लागते.
- तक्रार दिल्यावर एफआयआर नोंदवणे आवश्यक नाही. परंतु गुन्ह्याचे गांभीर्य लक्षात घेऊन सीआरपीसी अंतर्गत एफआयआर नोंदवावा लागतो.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
