मित्रांनो, आज आम्ही तुम्हाला दामोदर हरी चापेकर (Damodar Hari Chapekar ) यांचा जीवन परिचय सांगणार आहोत. दामोदर हरी चापेकर आणि त्यांचे दोन भाऊ बाळकृष्ण चापेकर आणि वासुदेव चापेकर या तिघांनीही मातृभूमीला मुक्त करण्यासाठी आपले संपूर्ण आयुष्य समर्पित केले. म्हणूनच त्यांना संयुक्तपणे ‘चापेकर बंधू’ असे संबोधले जाते. भारताच्या स्वातंत्र्यात त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.
थोर स्वातंत्र्य सैनिक, हुतात्मा दामोदर हरी चापेकर यांच्या जीवनाबद्दल माहिती |Damodar Hari Chapekar Biography in Marathi
दामोदर हरी चापेकर याचे प्रारंभिक जीवन
दामोदर हरी चापेकर यांचा जन्म 24 जून 1869 रोजी पुणे, महाराष्ट्र येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव हरिपंत चापेकर होते. ते त्याच्या घरात मोठे होते. त्यांना बाळकृष्ण चापेकर आणि वासुदेव चापेकर असे दोन भाऊ होते. महाराष्ट्रीय संस्कृतीत वाढलेल्या दामोदर यांना लहानपणापासूनच भजन-कीर्तनाची आवड होती. लहानपणापासूनच त्यांना सैनिक बनून देशसेवा करण्याची इच्छा होती.
महर्षी पटवर्धन आणि लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक यांना ते आपले आदर्श मानत. गुरुवत दामोदर चापेकर आणि त्यांचे बंधू टिळक यांना आदर देत असत. लहानपणापासूनच दामोदरजींना गायनासोबतच कविता पठण आणि व्यायामाची खूप आवड होती. लोकमान्य टिळकांचे ‘केसरी’ नावाचे वृत्तपत्र त्यांच्या घरी यायचे. ही बातमी पत्रा दामोदरजींच्या घरी आणि शेजारचे सगळे वाचत असत.
1897 साली पुणे शहर प्लेग या भयंकर रोगाने थैमान घातले होते. सरकारने पुण्यातील लोकांना पुणे सोडण्याचे आदेश दिल्याने लोकांमध्ये प्रचंड अस्वस्थता निर्माण झाली. जेव्हा लोकांनी शहर सोडले नाहीत तेव्हा सरकारने खूप दबाव आणण्यास सुरुवात केली. ब्रिटिश अधिकारी वॉल्टर चार्ल्स रँड आणि आयर्स्ट यांचे यात मोठे सहकार्य होते. लोकांवर खूप अत्याचार होत होते. टिळक आणि आगरकरांनी याला कडाडून विरोध केला. परिणामी त्यांची रवानगी तुरुंगात करण्यात आली. या घटनेमुळे दामोदर चापेकर यांच्या मनात इंग्रज सत्ताधारी सरकारविरुद्ध चीड होती.
दामोदर हरी चापेकर यांचे योगदान
प्लेगच्या काळात एके दिवशी टिळकजी चापेकर बंधूंना म्हणाले, “छत्रपती शिवाजी महाराजांनी त्यांच्या काळात अत्याचाराला विरोध केला होता. पण यावेळी तुम्ही इंग्रजांच्या अत्याचाराविरुद्ध काय करत आहात?”. हे ऐकून चापेकर बंधूंना खूप वाईट वाटले आणि त्यानंतर या तिन्ही भावांनी क्रांतीचा मार्ग स्वीकारला.
22 जून 1897 रोजी पुण्यातील “शासकीय गृह” येथे एक कार्यक्रम साजरा होणार होता. दामोदर चापेकर आणि त्यांचे बंधू बाळकृष्ण चापेकर हे मित्र विनायक रानडे यांच्यासह तेथे पोहोचले आणि इंग्रज अधिकारी निघण्याची वाट पाहू लागले. रात्री 12:10 वाजता, ब्रिटिश अधिकारी रँड आणि आयर्स्ट बाहेर आले आणि आपापल्या वॅगनवर निघून गेले. योजनेनुसार दामोदर हरी चापेकर रँडच्या वॅगनच्या मागे चढले आणि त्याना गोळ्या घातल्या. आणि बाळकृष्णजींनीही आर्यस्तवर गोळीबार केला. यानंतर चापेकर बंधूंचा पुण्यात जल्लोष करण्यात आला.
हे सुध्दा वाचा:– महिला शिक्षणाचे प्रणेते व थोर समाजसुधारक भारतरत्न महर्षी डॉ. धोंडो केशव कर्वेजी यांच्या जीवनाविषयी माहिती
या घटनेनंतर दामोदर चापेकर, त्याचा भाऊ बाळकृष्ण आणि मित्र विनायक रानडे पळून गेले. त्याला शोधण्यासाठी ब्रुइन या ब्रिटीश सरकारने 20 हजार रुपयांचे बक्षीस ठेवले होते. शंकर द्रविड आणि रामचंद्र द्रविड हे चापेकर बंधूंची ही तरतूद माहीत असलेले आणखी दोन लोक होते. लोभापोटी त्याने बेपत्ता चापेकरांचा सुगावा ब्रुइनला दिला. यानंतर दामोदर चापेकर पकडले गेले पण, त्यांचा भाऊ बाळकृष्ण चापेकर पोलिसांनी पकडला नाही. न्यायालयाने त्याला फाशीची शिक्षा सुनावली. टिळकजींनी त्यांना तुरुंगात भेटून “गीता” दिली. आणि 18 एप्रिल 1898 रोजी “गीता” वाचताना दामोदरजींनी फासावर लटकले. यानंतर त्याचा भाऊ बाळकृष्ण चापेकर याने स्वतः पोलिसात जाऊन अटक केली.
Note: जर तुमच्याकडे Biography of Maharshi karve biography in marathi मध्ये अजून Information असेल, जर दिलेल्या माहितीमध्ये काही चुकीचं वाटत असेल तर तुम्ही कमेंट किंवा ईमेल मध्ये सांगू शकता. आम्ही ती माहिती अपडेट करू. तुम्हाला Maharshi karve biography information in marathi चांगली वाटली असेल तर तुम्ही WhatsApp, Facebook आणि sharechat वर Share करू शकता.
