मित्रांनो दहावीनंतर आपल्या आवडीच्या क्षेत्रात उज्ज्वल करिअर करू पाहणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वोकेशनल कोर्स (Vocational Course) हा एक उत्तम पर्याय आहे. व्यावसायिक अभ्यासक्रम मुख्य प्रवाहातील करिअर मार्गांना एक आकर्षक पर्याय देतात. आजच्या कॉर्पोरेट जगतात, रोजगारक्षम असणे हे केवळ शिक्षित असण्यापुरते मर्यादित नाही, तर नोकरी करण्यासाठी तुमच्याकडे व्यावहारिक कौशल्ये देखील असणे आवश्यक आहे. 10वी नंतरचे व्यावसायिक अभ्यासक्रम तुम्हाला योग्य अनुभव आणि कौशल्ये प्रदान करतात. ज्यामुळे तुम्ही तुमच्या आवडीच्या क्षेत्रात प्रवीण बनता. तुम्हाला 10वी नंतरच्या वोकेशनल कोर्स (Best vocational courses) बद्दल अधिक जाणून घ्यायचे असेल तर हा खास ब्लॉग वाचा आणि तुमच्या करिअरचा योग्य निर्णय घ्या.
10वी नंतर वोकेशनल कोर्स करायचा आहे? मग ही माहित तुमच्यासाठी |Best vocational courses after 10th
वोकेशनल कोर्स म्हणजे काय?
व्यावसायिक अभ्यासक्रम ज्याला आपण वोकेशनल कोर्स (Vocational courses) असे म्हणतो. लोकांना कलात्मक किंवा व्यावहारिक कौशल्यांसह तांत्रिक ज्ञानाची आवश्यकता असलेले काम करण्यास सक्षम करतात. हे अभ्यासक्रम सैद्धांतिक ज्ञानावर लक्ष केंद्रित करत नाहीत. त्याऐवजी, ते मुख्यतः अतिशय विशिष्ट क्षेत्रांसाठी नोकरी केंद्रित प्रशिक्षण देण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. यामध्ये हेल्थकेअर, मास मीडिया, डिझायनर, मेकअप आर्टिस्ट इत्यादी अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे.
वोकेशनल कोर्समध्ये कोण कोणते कोर्स करता येतील?
Certification course प्रमाणेच वोकेशनल कोर्स असतात. ज्यात, वेब डिझायनिंग, फिजिओथेरपी टेक्निशियन, मेडिकल लॅब टेक्नॉलॉजी कोर्स, मार्केटिंग आणि सेल्समनशिप, अकाउंटिंग आणि टॅक्सेशन, ऑफिस असिस्टंटशिप, इन्शुरन्स आणि मार्केटिंग, बँकिंग आणि फायनान्शिअल सर्व्हिसेस, हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेंट, फूड अँड बेव्हरेज सर्व्हिसेस, बेकरी आणि कन्फेक्शनरी, हाउस कीपिंग, रेस्टॉरंट आणि काउंटर सेवा टेलिकम्युनिकेशन, हेल्थ केअर, फोटोग्राफी, गेम डिझायनिंग, इव्हेंट मॅनेजमेंट, टुरिझम, कॉम्प्युटर सायन्स, ऑफिस मॅनेजमेंट इत्यादी अनेक प्रकारचे कोर्सेस तुम्ही करू शकता.
10वी नंतर वोकेशनल कोर्सची निवड का करावी?
10वी नंतर vocational courses निवडण्याची मुख्य कारणे खाली दिली आहेत.
- वोकेशनल कोर्सचा पाठपुरावा केल्याने एखाद्या व्यक्तीच्या त्या विशिष्ट क्षेत्रातील रोजगारक्षमतेला चालना मिळते कारण ती त्यांना त्या नोकरी प्रोफाइलमध्ये यशस्वीरित्या कार्य करण्यासाठी आवश्यक असलेली सर्व कौशल्ये (Skills) प्रदान करते.
- पदवी अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यापेक्षा वोकेशनल कोर्सचा पाठपुरावा करणे सहसा स्वस्त असते. त्यामुळे ज्यांच्याकडे पैशाची कमी आहे अशा व्यक्तीलाही वोकेशनल कोर्सचा लाभ घेता येतो.
- 10वी नंतर वोकेशनल कोर्स केल्याने विद्यार्थ्यांना वास्तविक जीवनाचा उद्योग अनुभव मिळतो, ज्याची पदवी अभ्यासक्रमांमध्ये सामान्यतः कमतरता असते. जेव्हा तुम्ही त्याच्याशी थेट जोडलेले असता तेव्हा सध्याचे मार्केट ट्रेंड चांगले समजतात
- वोकेशनल कोर्स हे सोयीचे आणि सोपे असून त्याचे विविध अभ्यासक्रम ऑनलाइनही घेता येतात.
10वी नंतरचे वोकेशनल कोर्सचे प्रकार किती आहेत?
वोकेशनल कोर्समध्ये सर्टिफिकेट कोर्स, वोकेशनल कोर्समध्ये डिप्लोमा, अंडरग्रॅज्युएट वोकेशनल कोर्स आणि पोस्ट ग्रॅज्युएशन वोकेशनल कोर्ससह विविध स्तरांवर व्यावसायिक अभ्यासक्रम चालवले जातात. व्यावसायिक अभ्यासक्रमांना प्रवेश हा गुणवत्तेच्या आधारावर दिला जातो, सामान्यत: इयत्ता 10वी किंवा 12वी दरम्यान मिळालेल्या गुणांवर, जरी ते अभ्यासक्रमाच्या स्तरावर देखील अवलंबून असते.
- वोकेशनल कोर्समध्ये सर्टिफिकेट कोर्स: विद्यार्थ्यांनी त्यांच्या इयत्ता 10वी बोर्ड परीक्षेत किमान 45%-50% एकूण गुण किंवा समतुल्य CGPA मिळवलेले असावे.
- वोकेशनल कोर्समध्ये डिप्लोमा: व्यावसायिक अभ्यासक्रमातील पीजी डिप्लोमा कोर्स करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून किमान 50% एकूण गुणांसह किंवा समतुल्य सीजीपीएसह कोणत्याही शाखेतील पदवी उत्तीर्ण केलेली असावी.
- वोकेशनल कोर्समध्ये अंडरग्रॅज्युएट कोर्स: व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये अंडर ग्रॅज्युएट अभ्यासक्रमांना प्रवेश हे गुणवत्‍ता आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्ही आधारावर दिले जातात. विद्यार्थ्यांनी त्यांची 12वी बोर्ड परीक्षा मान्यताप्राप्त बोर्डातून किमान 50% एकूण गुणांसह किंवा समतुल्य CGPA गुणांसह उत्तीर्ण केलेली असावी.
- वोकेशनल कोर्समध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएशन कोर्स: वोकेशनल कोर्समध्ये पदव्युत्तर पदवी मिळविण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी त्यांच्या पदवीमध्ये किमान 60% एकूण गुण किंवा समतुल्य CGPA प्राप्त केलेले असणे आवश्यक आहे. त्यानंतर ते ज्या महाविद्यालयांसाठी अर्ज करत आहेत त्यावर आधारित प्रवेश परीक्षा घेतली जाईल.
हे सुध्दा वाचा:- मित्रांनो ही तुमची पहिली नोकरी आहे का? मग चुकूनही या चुका करू नका
10वी नंतर वोकेशनल कोर्ससाठी आवश्यक स्किल कोणत्या लागतात?
10वी नंतरच्या वोकेशनल कोर्ससाठी महत्त्वाची कौशल्ये खाली दिली आहेत.
- समस्या सोडवण्याचे कौशल्य
- सर्जनशीलता
- गंभीर विचार कौशल्य
- तांत्रिक कौशल्य
- वेळेचे व्यवस्थापन
- संवाद कौशल्य आहे
- टीमवर्क कौशल्ये
- डिजिटल मार्केटिंगचे ज्ञान
- प्रोग्रामिंगचे ज्ञान
- संगणक अल्गोरिदम, ऑपरेटिंग सिस्टम, सॉफ्टवेअर, डेटाबेस हाताळणी इत्यादींचे सखोल ज्ञान.
- विश्लेषणात्मक कौशल्य
10वी नंतरचे प्रसिद्ध वोकेशनल कोर्स कोणते आहेत?
दहावी नंतरचे काही प्रसिद्ध व्यावसायिक अभ्यासक्रम खाली नमूद केले आहेत.
SEO Copywriter
10वी नंतर, तुम्ही वोकेशनल कोर्समध्ये SEO Copywriter कोर्स करू शकता. एसइओ कॉपीरायटर प्रामुख्याने अशी कंटेंट तयार करतात जी त्यांची कंटेंट किंवा उत्पादन Google सारख्या शोध इंजिन परिणामांमध्ये उच्च रँकिंगवर नेतात. क्लायंटचे उत्पादन सर्च इंजिनमध्ये नेण्यासाठी जी आटापिटा केली जाते त्याला SEO Copywriter म्हणतात.
ॲनिमेटर
10वी नंतर तुम्ही व्होकेशनल कोर्समध्ये ॲनिमेशन कोर्स करू शकता. ॲनिमेटर मुळात ॲनिमेशन तयार करतो आणि विविध सॉफ्टवेअर प्रोग्राम आणि रेखाचित्रे वापरून मीडियासाठी व्हिज्युअल इफेक्ट्सची श्रेणी तयार करतो. तो नियोजक, निर्माता आणि समन्वयक म्हणून काम करू शकतो. मुख्यतः ॲनिमेटर व्हिडिओ उद्योग, गेम, जाहिरात एजन्सी, मोशन पिक्चर्स आणि विशेषज्ञ डिझाइन कंपन्यांमध्ये काम करतो.
मार्केटिंग कॉपीरायटर
10वी नंतर तुम्ही वोकेशनल कोर्समध्ये मार्केटिंग कॉपीरायटर कोर्स करू शकता. मार्केटिंग कॉपीरायटर हा जाहिराती writing लिहिण्यात आणि ग्राहकांच्या गरजा पूर्ण करण्यात मदत करण्यासाठी मार्केटिंग ट्रेंड वापरतात. मार्केटिंग कॉपीरायटरकडे उत्तम मार्केटिंग ज्ञान असते आणि त्यांना लोकांवर कसा प्रभाव पाडायचा हे माहित असते. ते मुख्यतः होर्डिंग आणि ऑनलाइन जाहिरातींमध्ये वापरलेला मजकूर तयार करतात.
कंटेंट मार्केटिंग रायटिंग
कंटेंट मार्केटिंग रायटिंग हे लेख, व्हिडिओ, पॉडकास्ट आणि इतर माध्यमे तयार करून आणि सामायिक करून प्रेक्षकांना आकर्षित करण्यासाठी, व्यस्त ठेवण्यासाठी आणि टिकवून ठेवण्यासाठी वापरले जाणारे मार्केटिंग धोरण आहे. कंटेंट मार्केटिंग रायटिंग हे संबंधित, उपयुक्त सामग्रीचा विकास आणि वितरण आहे. कंटेंट मार्केटिंग रायटिंगचा सातत्यपूर्ण वापर आपल्या संभाव्य आणि विद्यमान ग्राहकांशी संबंध निर्माण करतो.
फॅशन डिझायनिंग
फॅशन डिझायनिंग कोर्स विद्यार्थ्यांना फॅशन इंडस्ट्रीची संपूर्ण माहिती आणि डिझायनिंग पद्धती, तंत्र आणि तंत्रज्ञानाच्या शिक्षणासह प्रदान करतो. ज्यामध्ये औद्योगिक प्रशिक्षण देखील समाविष्ट आहे. याशिवाय, पदवी कार्यक्रमात फॅब्रिक सायन्स अँड ॲनालिसिस, फॅशन आर्ट अँड डिझाईन, व्हिज्युअल मर्चेंडायझिंग, टेक्सटाईल डिझाइन, टेक्सटाइलचा इतिहास, पॅटर्न मेकिंग, फॅशन मार्केटिंग आणि मर्चेंडायझिंग इत्यादी फॅशन डिझायनिंग विषयांची विस्तृत श्रेणी समाविष्ट आहे.
कॉम्प्युटर प्रोग्रॅमिंग
10वी नंतर (After 10th) तुम्ही व्यावसायिक कोर्समध्ये कॉम्प्युटर प्रोग्रामर कोर्स देखील करू शकता. संगणक प्रोग्रामर, ज्याला कधीकधी सॉफ्टवेअर डेव्हलपर, प्रोग्रामर किंवा अगदी अलीकडे कोडर देखील म्हटले जाते. जो विकास कार्यसंघाने कोणत्या प्रक्रिया आणि तंत्रज्ञान वापरावे हे ठरवतो. एक संगणक प्रोग्रामर कोडिंग समस्यांचे निवारण करतो आणि चांगल्या सॉफ्टवेअर सिस्टम तयार करण्यासाठी इतर तज्ञांशी सहयोग करतो. संगणक प्रोग्रामरची भूमिका म्हणजे कंपनीच्या उद्दिष्टांशी आणि तांत्रिक गरजांशी सुसंगत उपाय शोधणे, म्हणूनच आज डिजिटलायझेशनच्या युगात, संगणक प्रोग्रामर हा एक उत्कृष्ट नोकरी पर्याय बनला आहे.
10वी नंतर वोकेशनल कोर्ससाठी भारतीय विद्यापीठे कोणती आहेत?
10वी नंतरच्या वोकेशनल कोर्ससाठी भारतातील सर्वोच्च विद्यापीठांची यादी खाली दिली आहे.
- बनारस हिंदू विद्यापीठ
- अलाहाबाद विद्यापीठ
- दिल्ली विद्यापीठ
- गुरु गोविंद सिंग इंद्रप्रस्थ विद्यापीठ
- अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ
- अण्णा विद्यापीठ
- लखनौ विद्यापीठ
- मुंबई विद्यापीठ
- पुणे विद्यापीठ
- लोयोला कॉलेज चेन्नई
- मिरांडा हाऊस (दिल्ली)
- मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज
- हिंदू कॉलेज (दिल्ली विद्यापीठ)
- श्री व्यंकटेश्वर कॉलेज (दिल्ली विद्यापीठ)
10वी नंतर वोकेशनल कोर्ससाठी प्रसिद्ध कंपन्या कोणत्या आहेत?
10वी नंतर वोकेशनल कोर्स केल्यानंतर तुम्ही या टॉप कंपन्यांमध्ये काम करू शकता. खाली काही प्रसिद्ध कंपन्यांची यादी दिली आहे.
- यूएसटी ग्लोबल इंक
- एसएपी लॅब्स इंडिया
- Nokia Inc
- ऍमेझॉन
- एचसीएल लि
- विप्रो इन्फोटेक
- टाटा मोटर्स
- स्टेट बँक ऑफ इंडिया
- सर्नर कॉर्पोरेशन
- विप्रो टेक्नॉलॉजीज लिमिटेड
- टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस लिमिटेड
नोकरी प्रोफाइल आणि पगार किती आहे?
10वी नंतर वोकेशनल कोर्स केल्यावर तुम्हाला रोजगाराच्या उत्तम संधी आहेत. तुम्ही भारतात आणि परदेशात करिअर करू शकता. पेस्केलनुसार त्यांचे सरासरी वार्षिक वेतन खाली दिले आहे.
| जॉब प्रोफाइल | पगार किती मिळतो? |
| विजुअल मर्चेंडाइजर | 3-5 लाख |
| मर्चेंडाइजर | 2-5 लाख |
| फॅशन डिझायनर | 2-6 लाख |
| सोशल मीडिया मार्केटिंग मॅनेजर | 2-6 लाख |
| मार्केटिंग मॅनेजर | 5-10 लाख |
| यूजर एक्सपीरियंस डिजाइनर | 3-5 लाख |
| ग्राफिक डिझायनर | 3-5 लाख |
10वी नंतर वोकेशनल कोर्ससाठी परदेशातील सर्वोच्च विद्यापीठे कोणती आहेत?
ऑक्सफर्ड विद्यापीठ, कॅलिफोर्निया इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, स्टॅनफोर्ड विद्यापीठ इ.
कॉपीरायटर होण्यासाठी कोणता कोर्स करावा?
कॉपीरायटिंगमध्ये कोणताही विशिष्ट अभ्यासक्रम नाही. तुम्ही इंग्रजी, पत्रकारिता, जाहिरात किंवा विपणन या विषयात पदवी घेऊ शकता. हे अभ्यासक्रम तुम्हाला व्याकरण, लेखन कौशल्ये, संपादन कौशल्ये, वाक्यरचना आणि संशोधन कौशल्ये शिकण्यास मदत करू शकतात.
मी ॲनिमेशनमध्ये करिअर कसे सुरू करू?
ॲनिमेशनमध्ये करिअर सुरू करण्यासाठी योग्य शिक्षण मिळणे आवश्यक आहे. जेव्हा तुम्ही एखाद्या कोर्सद्वारे फील्डचे संपूर्ण ज्ञान आणि कौशल्ये आत्मसात करता तेव्हा तुम्ही ॲनिमेटर म्हणून काम करण्यास तयार असता
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
