12वी Science नंतर कोणकोणते करिअर ऑप्शन आहेत? | Best Career Options after 12th Science [2024 ]

मित्रांनो विज्ञान शाखेला 10वी नंतर सर्वाधिक मागणी आहे. सायन्स स्ट्रीम टेक्नॉलॉजी आणि इनोव्हेशनच्या क्षेत्रात करिअरच्या अफाट संधी आहेत. पारंपारिक वैद्यक आणि एमबीबीएस, मेकॅनिकल इंजिनीअरिंग, कॉम्प्युटर सायन्स इत्यादी नॉन-मेडिकल कोर्सव्यतिरिक्त फूड टेक्नॉलॉजी, एरोस्पेस इंजिनीअरिंग, बायोटेक्नॉलॉजी इत्यादी कोर्सेस करून करिअर करण्याचे पर्याय आहेत. या ब्लॉगमध्ये आपण 12वी सायन्स नंतरच्या उच्च पगाराच्या अभ्यासक्रमांची (Best Career Options after 12th Science [2024 ]) सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.

12वी Science नंतर कोणकोणते करिअर ऑप्शन आहेत? | Best Career Options after 12th Science [2024 ]

12वी सायन्स नंतर कोणता कोर्स सर्वोत्तम आहे? असा प्रश्न अनेक विज्ञान विद्यार्थ्यांना (science student) बारावी उत्तीर्ण झाल्यावर विचारला जातो. 12वी नंतर आपल्या आवडीच्या क्षेत्राचे मूल्यांकन करणे खूप महत्त्वाची आहे. कारण ते तुम्हाला योग्य स्पेशलायझेशन आणि विशेषतः विज्ञान प्रवाहात करिअरचा मार्ग निवडण्यात मदत करते. बारावी सायन्स नंतरच्या उच्च पगाराच्या अभ्यासक्रमांची यादी खाली दिली आहे.

• एमबीबीएस
• बीटेक/बीई
• बीएससी माहिती तंत्रज्ञान
• बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरी (BDS)
• बीएससी कॉम्प्युटर सायन्स
• बॅचलर ऑफ फार्मसी
• BHMS, BAMS, निसर्गोपचार अभ्यासक्रम
• नर्सिंगमध्ये बीएससी
• बायोटेक्नॉलॉजी/फूड टेक्नॉलॉजी/बायोकेमिस्ट्रीमध्ये बीएससी
• मानसशास्त्रात बीएससी
• बॅचलर ऑफ आर्किटेक्चर
• व्यावसायिक पायलट प्रशिक्षण
• बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर ऍप्लिकेशन्स (BCA)
• बीएससी फिजिक्स, बीएससी केमिस्ट्री, बीएससी बायोलॉजी
• पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम
• बीबीए, बीएमएस
• BJMC, बॅचलर ऑफ मास मीडिया
• बीए एलएलबी
• बीएससी सांख्यिकी/बीएससी गणित
• बॅचलर ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट

12वी सायन्स नंतर उच्च पगाराचे कोर्सेस (PCM)

सायन्स हा दोन भागात विभागला गेला आहे. एक म्हणजे मेडिकल आणि नॉन मे. नॉन मेडिकल क्षेत्र, ज्याला पीसीएम (PCM) म्हणूनही ओळखले जाते. त्यात तीन प्रमुख विषय असतात, फिजिक्स, केमिस्ट्री, मॅथेमॅटिक्स. PCM विषयांसह बारावी सायन्स नंतरचे उच्च पगाराचे कोर्सेस खाली दिले आहेत:

• बीटेक/बीई
• बीएससी कॉम्प्युटर सायन्स
• बीएससी माहिती तंत्रज्ञान
• व्यावसायिक पायलट प्रशिक्षण
• बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर ऍप्लिकेशन (BCA)
• बॅचलर ऑफ फार्मसी
• बॅचलर ऑफ आर्किटेक्चर
• बीएससी सांख्यिकी
• बीएससी गणित
• बीएस्सी भौतिकशास्त्र
• बीएससी केमिस्ट्री

इंजीनियरिंग कोर्सबद्दल

12वी सायन्स नंतर सर्वात जास्त मागणी असलेला कोर्स म्हणजे इंजिनीअरिंग ( Engineering). इंजिनीअरिंग हे एक क्षेत्र आहे ज्याला विविध स्पेशलायझेशन आणि आकर्षक करिअर संधींमुळे उमेदवारांना सर्वाधिक पसंती दिली जाते. या क्षेत्रात परदेशात शिक्षण घेण्यासाठी, उमेदवारांना IELTS, TOEFL, PTE सारखे इंग्रजी प्रवीणता गुण प्राप्त करणे आवश्यक आहे. म्हणजे पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. जे विद्यापीठानुसार बदलू शकतात. परदेशात काही उच्च पगार असलेल्या वर्क प्रोफाईलचे पगार 20 लाख ते 25 लाख रुपयांपर्यंत आहेत. अभियांत्रिकीचे अनेक प्रकार आहेत, त्यापैकी काहींची नावे खाली दिली आहेत:

सर्वात मोठे अभियांत्रिकी क्षेत्र

• केमिकल इंजीनियरिंग
• सिव्हिल इंजिनिअरिंग
• इलेक्ट्रिकल इंजीनियरिंग
• इंडस्ट्रियल इंजीनियरिंग
• मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग
• कम्प्युटर सायन्स इंजीनियरिंग
• इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजीनियरिंग

इतर अभियांत्रिकी क्षेत्र

• एरोस्पेस अभियांत्रिकी
• औद्योगिक अभियांत्रिकी
• न्यूक्लिअर इंजीनियरिंग
• बायोमेडिकल इंजिनिअरिंग आणि बायोकेमिकल इंजिनिअरिंग
• एन्व्हायरमेंटल इंजीनियरिंग
• एरोनॉटिकल इंजीनियरिंग
• पेट्रोलियम इंजीनियरिंग
• मेकॅट्रॉनिक्स इंजीनियरिंग
• मरीन इंजीनियरिंग

बीएससी कॉम्प्युटर सायन्स

उच्च माध्यमिक शाळेत पीसीएम विषयांसह संगणकाचा अभ्यास केलेल्यांनी 12वी नंतर बीएससी संगणक विज्ञान हा लोकप्रिय कोर्सेस आहे. ज्यांना संगणक प्रणालीचा तपशीलवार अभ्यास करायचा आहे त्यांच्यासाठी हा प्रोग्राम योग्य आहे. हा कोर्स डेटाबेस सिस्टम्स, C++, Java इत्यादी विषयांचे ज्ञान प्रदान करतो आणि विद्यार्थ्यांना तांत्रिक कौशल्ये प्रदान करतो.

कमर्शिअल पायलट ट्रेनिंग

12वी सायन्स नंतर आणखी एक लोकप्रिय आणि सर्वात जास्त पैसे देणारा कोर्स म्हणजे कमर्शियल पायलट आहे. जागतिकीकरणामुळे विमान वाहतूक क्षेत्रात प्रचंड वाढ झाली आहे. त्यामुळे वैमानिकांची मागणी वाढत आहे. परदेशात व्यावसायिक पायलटचा सरासरी प्रारंभिक पगार 40-50 लाखांच्या दरम्यान असतो जो पुढील प्रशिक्षणासह 90 लाखांपर्यंत जाऊ शकतो.

बारावी विज्ञान PCB नंतर उच्च पगाराचे कोर्सेस कोणते आहेत? |After 12th science courses list with salary

सायन्सची दुसरी प्रमुख शाखा म्हणजे वैद्यकशास्त्र. जीवशास्त्र (Biology), भौतिकशास्त्र (physics), रसायनशास्त्र(chemistry) हे त्याचे मुख्य विषय आहेत. PCB विषयांसह 12वी नंतरचे उच्च पगाराचे courses खाली दिले आहेत:

• एमबीबीएस
• बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरी (BDS)
• बीएससी नर्सिंग
• बॅचलर ऑफ आयुर्वेदिक औषध आणि शस्त्रक्रिया (BAMS)
• बॅचलर ऑफ होमिओपॅथिक मेडिसिन आणि सर्जरी (BHMS)
• बॅचलर ऑफ फार्मसी (BPharma)
• पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम
• बॅचलर ऑफ हॉस्पिटल मॅनेजमेंट/ ॲडमिनिस्ट्रेशन
• बीएससी मानसशास्त्र, बीएससी जीवशास्त्र

एमबीबीएस (MBBS) |After 12th science courses list pcb

MBBS (बॅचलर ऑफ मेडिसिन आणि बॅचलर ऑफ सर्जरी) ही पदवी ही एक व्यावसायिक पदवी आहे जी विद्यार्थ्यांना वैद्यकीय क्षेत्रातील भविष्यासाठी तयार करण्यावर लक्ष केंद्रित करते. MBBS ला लॅटिनमध्ये Medicinae Baccalaureus Baccalaureus Chirurgiae असे म्हणतात. नावाप्रमाणेच, दोन भिन्न डिग्री आहेत ज्या एका शाखेत समाकलित केल्या जातात आणि सराव मध्ये एकत्र ऑफर केल्या जातात. या कोर्सेसचा कालावधी 5.5 वर्षे असून त्यात एक वर्षाची इंटर्नशिप समाविष्ट आहे. हा एक बॅचलर मेडिकल प्रोग्राम आहे. जो विद्यार्थ्यांना डॉक्टर किंवा सर्जन बनण्याच्या त्यांच्या ध्येयांचा पाठपुरावा करू देतो. हा कोर्स जगभरातील विद्यापीठांद्वारे ऑफर केला जातो. या 5.5 वर्षांच्या पदवी कार्यक्रमाचा अभ्यास करण्यासाठी, उमेदवारांना NEET प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. नवीन पदवीधरांचा सरासरी पगार वर्षाला 50 लाख ते 70 लाख रुपयांच्या दरम्यान असतो.

बीडीएस (Bachelors of dental surgery)

एमबीबीएसनंतर बीडीएसला सर्वाधिक मागणी आहे. अभ्यासक्रमाचा सरासरी कालावधी सुमारे 4.5 वर्षे आहे. जो विद्यापीठानुसार बदलू शकतो. परदेशात प्रॅक्टिस करणाऱ्या डेंटिस्टचा सुरुवातीचा पगार 20 लाख ते 40 लाख रुपये आहे.

B.Sc नर्सिंग

12वी सायन्स नंतर उच्च पगाराच्या कोर्समध्ये B.Sc नर्सिंगचाही समावेश आहे. जगभरातील बर्‍याच संस्थांद्वारे हा कोर्स आहे. हा कोर्स विद्यार्थ्यांना पेशंटची काळजी देण्यासाठी प्रशिक्षित करतो. ज्यामध्ये शस्त्रक्रियापूर्व आणि पोस्ट-ऑपरेटिव्ह काळजी समाविष्ट आहे. हा कोर्स केल्यानंतर वार्षिक वेतन 29 लाख ते 34 लाखांपर्यंत राहते.

होमिओपॅथी (BHMS)

विज्ञान शाखेच्या विद्यार्थ्यांसाठी बीएचएमएस कोर्स निवडणे हा उत्तम पर्याय आहे. होमिओपॅथी हे 12वी सायन्स नंतर एक मागणी असलेले क्षेत्र आणि उच्च पगाराचा अभ्यासक्रम म्हणून उदयास येत आहे. BHMS हा 5.5 वर्षांचा बॅचलर डिग्री कोर्स आहे. कोर्स पूर्ण केल्यानंतर तुम्ही सार्वजनिक आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रात करिअर करू शकता. होमिओपॅथिक डॉक्टर बनून तुम्ही वर्षाला सुमारे 3-4.5 लाख रुपये कमवू शकता.

फार्मसी (Pharmacy)

ज्यांना औषधे कशी बनवली जातात याचा अभ्यास करण्यात रस असेल अश्याना फार्मसी हा एक आदर्श क्षेत्र आहे. हा एक interdisciplinary क्षेत्र असल्याने, फार्मसीमध्ये करिअर निवडणे हा देखील एक उत्तम उच्च पगाराचा पर्याय आहे ज्याचा तुम्ही बारावी सायन्स नंतर विचार करू शकता. फार्मसी कोर्सनंतरचा पगार वर्षाला 3 लाख ते 16 लाखांपर्यंत असू शकतो.

मानसशास्त्र

आजच्या काळात लोक जेवढे महत्त्व मानसिक आरोग्याला देत आहेत तेवढेच ते शारीरिकदृष्ट्या निरोगी राहण्यालाही महत्त्व देत आहेत. अनेक उमेदवारांनी मानसशास्त्राचा अभ्यास करण्यात रस दाखवला आहे. भारतातील मानसशास्त्रज्ञाचा सरासरी पगार वर्षाला सुमारे 2.5 ते 3.5 लाख रुपये असू शकतो आणि तुम्ही क्लिनिकल सायकोलॉजिस्ट किंवा मानसोपचारतज्ज्ञाचा मार्ग स्वीकारता यावरही अवलंबून असेल. या क्षेत्रात प्राविण्य मिळवण्यासाठी तुम्ही पदव्युत्तर पदवी किंवा पीएचडी पदवी देखील करू शकता.

फॉरेन्सिक सायन्स

12वी सायन्स नंतर उच्च पगाराच्या अभ्यासक्रमांमध्ये फॉरेन्सिक सायन्स हा करिअरचा एक आकर्षक पर्याय आहे. फॉरेन्सिक सायन्स कोर्स केल्यानंतर, तुम्ही सार्वजनिक क्षेत्रातील तसेच संशोधन संस्थांमध्ये करिअर करू शकता. भारतातील फॉरेन्सिक सायंटिस्टचा पगार वर्षाला सुमारे 3 ते 4 लाखांपर्यंत असतो.

NEET शिवाय 12वी सायन्स नंतर उच्च पगाराचे कोर्सेस कोणते आहेत? | After 12th science courses list without neet

NEET शिवाय बारावी सायन्स नंतरचे उच्च पगाराचे कोर्सेस खालील प्रमाणे आहे.

• बीएससी नर्सिंग
• बीएससी पोषण आणि आहारशास्त्र
• बी.एस्सी. क्लिनिकल संशोधन
• बीएचएमएस अभ्यासक्रम
• बॅचलर ऑफ फार्मसी
• बीएससी मानसशास्त्र
• बीएससी फॉरेन्सिक सायन्स
• बीएससी ऑप्टोमेट्री
• बी.एस्सी. वैद्यकीय इमेजिंग तंत्रज्ञानामध्ये
• बीएससी कृषी विज्ञान
• बीएससी सायबर फॉरेन्सिक्स
• बॅचलर ऑफ ऑक्युपेशनल थेरपी
• बीटेक बायोमेडिकल अभियांत्रिकी
• बीएससी फिशरीज

हे सुध्दा वाचा:- 12वी नंतर हा एअरपोर्ट मॅनेजमेंट कोर्स करा, आणि कमवा लाखो रुपये, जाणून घ्या उत्तम कॉलेज आणि फी काय आहे?

मॅनेजमेंटचे कोर्सेस कोणकोणते आहेत?

बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशनपासून हॉस्पिटल आणि हेल्थ केअर मॅनेजमेंटपर्यंत, अनेक कोर्स पर्याय उपलब्ध आहेत ज्यामधून तुम्ही निवडू शकता. काही प्रमुख प्रोग्राम खाली नमूद केले आहेत.

• बॅचलर ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज (BMS)
• बॅचलर ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट
• आरोग्य सेवा व्यवस्थापन अभ्यासक्रम
• एकात्मिक एमबीए
• बॅचलर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (BBA)
• हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेंट कोर्सेस

कला, डिझाइन आणि मीडिया कोर्सेस कोणते आहेत?

विज्ञान शाखेसह बारावी पूर्ण केल्यानंतर, बरेच विद्यार्थी हे आपलं फॅशन फॉल करतात. मग ते डिझाइनिंग, लेखन, चित्रकला किंवा इतर काहीही असो, जर तुम्हाला कलाकार बनण्यात किंवा मीडियाच्या सतत वाढणाऱ्या क्षेत्राचा पाठपुरावा करण्यात स्वारस्य असेल. भारतात तुमचे करिअर बनवण्यासाठी, तुमच्यासाठी अल्प-मुदतीचे कोर्सेस तसेच पदवी कार्यक्रम उपलब्ध आहेत. कला, डिझाईन आणि मीडिया या क्षेत्रातील 12 वी नंतरचे उच्च पगाराचे कोर्सेस खाली दिले आहेत.

बॅचलर ऑफ आर्ट्स	बॅचलर ऑफ फाइन आर्ट्स	बीए पत्रकारिता आणि जनसंवाद
B Des (Bachelor of Design)	Fashion Technology Courses	Fine Arts Courses
Textile Design Courses	Graphic Design Courses	Interior Design Courses
Multimedia Courses	Diploma in Digital Marketing	Journalism Courses
Photography Courses	English Literature Courses	Digital Advertising Courses

या कोर्ससाठी भारतातील टॉप युनिव्हर्सिटी कोणत्या आहेत?

नॅशनल इन्स्टिट्यूशनल रँकिंग फ्रेमवर्कनुसार, भारतातील शीर्ष विद्यापीठांची यादी खाली दिली आहे.

• ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस
• पदव्युत्तर वैद्यकीय शिक्षण आणि संशोधन संस्था
• ख्रिश्चन मेडिकल कॉलेज
• नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ मेंटल हेल्थ अँड न्यूरोसायन्सेस, बंगलोर
• संजय गांधी पोस्ट ग्रॅज्युएट इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस
• अमृता विश्व विद्यापीठम्
• जवाहरलाल इन्स्टिट्यूट ऑफ पोस्ट ग्रॅज्युएट मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च
• कस्तुरबा मेडिकल कॉलेज, मणिपाली
• ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस जोधपूर
• सर्व IIT
• आंध्र विद्यापीठ अभियांत्रिकी महाविद्यालय, विशाखापट्टणम
• एनआयटी सुरथकल – नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी कर्नाटक
• इंस्टीट्यूशन्स ऑफ इंजिनियर्स इंडिया, कोलकाता
• सीव्ही रमण ग्लोबल युनिव्हर्सिटी, भुवनेश्वर
• युनिव्हर्सिटी ऑफ वेल्स – व्हॅले इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स टेक्नॉलॉजी आणि प्रगत अभ्यास
• श्रीनिवास इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, मंगलोर
• शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापुरी
• इंडियन मेरिटाइम युनिव्हर्सिटी, चेन्नई
• पार्क कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी, कोईम्बतूर
• समुंद्र इन्स्टिट्यूट ऑफ मेरीटाइम स्टडीज, पुणे
• जीकेएम अभियांत्रिकी आणि तंत्रज्ञान महाविद्यालय, चेन्नई

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न | FAQs

Telegram Group	link
WhatsApp Channel	link

Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.