मित्रांनो कोणत्याही देशाच्या आर्थिक विकासात बँकांचा मोठा वाटा असतो. आर्थिक पैलूनुसार बँकांना देशाचा कणा देखील म्हटले जाते. ज्या देशाच्या आर्थिक विकासाचे चाक गतिमान करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देतात. सध्या भारतातील एकूण बँकांबद्दल बोलायचे झाले तर त्यांची एकूण संख्या 145 पेक्षा जास्त आहे. यामध्ये सरकारी ते खासगी आणि सहकारी बँकांचा समावेश आहे. तसेच या सर्व बँका भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) द्वारे नियंत्रित केल्या जातात.
मात्र भारतात बँकिंग व्यवस्थेचा पाया कधी आणि कसा घातला गेला हे तुम्हाला माहिती आहे का? शेवटी भारताला पहिली बँक (India’s first bank) कधी मिळाली. ज्यानंतर लोकांना पहिल्यांदा बँकिंगसारख्या कोणत्याही प्रणालीचा परिचय झाला. या सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेण्यासाठी हा संपूर्ण लेख वाचा.
भारतातील पहिली बँक कोणती आहे? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती |India’s first bank information in marathi
ही आहे भारतातील पहिली बँक?
भारतातील पहिली बँक ही ‘बँक ऑफ हिंदुस्तान’ होती. जी 1770 मध्ये म्हणजे सुमारे 253 वर्षांपूर्वी उघडली गेली. हे वर्ष होते जेव्हा भारतात बँकिंग व्यवस्थेचा पाया घातला गेला आणि आर्थिक क्षेत्रात मोठा बदल झाला.
पहिली बँक कुठे सुरू झाली?
भारतातील पहिली बँक कोलकाता येथे स्थापन करण्यात आली. कारण त्यावेळी कोलकाता येथून इंग्रजांचे राज्य होते. अशा परिस्थितीत आर्थिक व्यवस्थेनुसार भारतातील या शहरात पहिल्या बँक व्यवस्थेचा पाया घातला गेला.
1832 मध्ये बँक बंद झाली
1770 मध्ये बँक सुरू झाल्यानंतर काही काळ ती चांगली चालली. परंतु काही वर्षांनी विविध कारणांमुळे ती 1832 मध्ये बंद करावी लागली. यानंतर 1786 मध्ये आणखी एक बँक जनरल बँक ऑफ इंडिया उघडण्यात आली. जी केवळ 1791 पर्यंत चालली. पण या काळात भारतात बँक ऑफ बंगाल (1809), बँक ऑफ बॉम्बे (1840) आणि बँक ऑफ मद्रास (1843) यासह इतर बँकांची स्थापना झाली.
अशा प्रकारे SBI बँकेची स्थापना झाली?
स्वातंत्र्यापूर्वी उघडलेल्या बँक ऑफ बंगाल, बँक ऑफ बॉम्बे आणि बँक ऑफ मद्रास यांना पूर्वी प्रेसिडेन्शिअल बँक म्हटले जायचे. पण 1921 मध्ये या बँकांचे विलीनीकरण झाले आणि इम्पीरियल बँक ऑफ इंडिया म्हणून ओळखले जाऊ लागले. 1947 मध्ये देशाला स्वातंत्र्य मिळाले आणि 1955 मध्ये या बँकेचे राष्ट्रीयीकरण झाले. त्यानंतर भारताला स्टेट बँक ऑफ इंडिया मिळाली.
हे सुद्धा वाचा:– जगातील सर्वात लहान देश कोणता आहे? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती
स्वातंत्र्यापूर्वी 600 बँका होत्या
भारताच्या स्वातंत्र्यापूर्वी सुमारे 600 बँका नोंदणीकृत होत्या. मात्र, स्वातंत्र्यानंतर यापैकी काही बँकाच तग धरू शकल्या.
Note- मित्रांनो तुम्हाला ही पोस्ट कशी वाटली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि आपल्या Facebook, Instagram आणि Sharechat वरील @Dnyan _Shala या पेजला नक्की फॉलो करा.
